Masal Türünün Özellikleri
– Masallar, olaya dayalı sanatsal metinlerdir.
– Masalların yaratıcısı belli değildir, yani masallar anonimdir.
– Masallar genellikle nesirdir, az da olsa bazı masalların içinde manzum parçalar da vardır.
– Masallar, halkın anlayacağı yalın ve sade bir dille oluşturulur.
– Bir masal metni içerisinde halk edebiyatının diğer türlerinin (efsane, fıkra, dua, beddua, mani, bilmece, ağıt, atasözü) örneklerine rastlanır.
– Masalların eğitici ve ders verici özelliği bulunur. İyilikler ödüllendirildiği, kötülükler cezasız bırakılmadığı için kişiler iyilik yapmaya yönlendirilir.
– Hemen her masalda kalıplaşmış 3, 7 ve 40 sayıları yer alır.
– Masallar genellikle dinî ve millî özellikler taşımaz fakat bazı masallarda cami, imam, abdest, İnşallah, besmele, Allah gibi dinî ifadeler geçer.
– Masallar, evrensel özellikler taşır.
– Bir masalda anlatıldığı bölgenin özellikleri yer alabilir.
a. Kafdağı’nın ardında cimri bir adam yaşarmış. Öyle cimriymiş ki bütün mallarını altınla değiştirmiş. Bir çuval altını olunca da gidip bir ağacın dibine gömmüş. Gelgelelim aklı hep altınlarındaymış. Onları düşünmekten gözüne uyku girmez olmuş. Yemeden içmeden kesilmiş. Gece gündüz demez, aklına estiği zaman gider, toprağı kazarmış. Sonra altınlarını bir bir sayarmış.Aşağıda verilen bilgileri doğru (D) veya yanlış (Y) olarak değerlendiriniz.
1. Fabllar, tümüyle şiir şeklinde kaleme alınır.
3 2. Masallarda yer ve zaman belirlidir.
3. Masal ve fabl, öğreticiliği amaçlayan yazı türüdür.
4. Masalların sonunda daima iyiler kazanır, kötüler kaybeder.
5. Fablın kahramanları genellikle hayvanlar arasından seçilir.
6. Sözlü olarak dilden dile dolaşan masallar sonradan yazıya geçirilmiştir.Aşağıdakilerden hangisi fabl ile masalın ortak değildir?
A) Zaman ve mekânın bilinmemesi
B) Okuyan veya dinleyenlere ders verici nitelik taşıması
C) Tekerleme ile sona ermesi
D) Kahraman olarak insan dışındaki bir varlığın seçilebilmesi
E) Okuyanı veya dinleyeni, düşünmeye yönlendirmesi
Masalların faydaları saymakla bitmez. Masallardaki aksilikler, sıkıntılar ve sonunda bulunan çözümler, çocukların kendi hayatlarında karşılarına çıkan zorluklarla mücadele etme konusunda fikir ve umut verir. Masallarda kullanılan dil, kelimeler ve farklı anlatım tarzları çocukların dil gelişimlerini destekler. Düşünce gücünün gelişmesini sağlar, hayal dünyasını zenginleştirir. Ayrıca dinleme ve akıl yürütme yetileri ile bilgi birikimlerini geliştirir.
Aşağıdakilerden hangisi masalların çocuklara sağladığı yararlar arasında şayılmamıştır?
A) Zor durumlarla başa çıkabilme yetisi kazandırma
B) İyilik yapmaya özendirme
C) Dinleme becerisi kazandırma
D) Ana dilini öğrenmesine katkı sağlama
E) Hayal dünyasını zenginleştirme
