Maddenin temel özellikleri, onun yapı taşlarını ve bu yapı taşlarının birbirleriyle olan etkileşimlerini tanımlar. Kütle, hacim, özkütle, erime ve kaynama noktası gibi fiziksel özellikler, bir maddenin kimyasal yapısına bağlı olarak değişmez. Her madde kendine özgü özellikleriyle tanımlanır ve bu özellikler maddenin tanınmasını sağlar. Maddenin ayırt edici özellikleri, farklı maddelerin sınıflandırılmasında ve doğada gözlemlenen fiziksel olayların anlaşılmasında temel rol oynar.

9. Sınıf Madde ve Özellikleri Ders Notu

Madde ve Özkütle

• Kütle
• Hacim ve Hacim Birimleri
  –> Katıların Hacmi
  –> Sıvıların Hacmi
  –> Gazların Hacmi
• Özkütle
• Günlük Hayatta Özkütle

Dayanıklılık

• Katı Maddelerde Dayanıklılık

Adezyon ve Kohezyon

• Adezyon Kuvveti
• Kohezyon Kuvveti
• Yüzey Gerilimi
• Yüzey Gerilimini Etkileyen Faktörler
• Kılcallık

---

Çözümlü Örnek Test Soruları

Soru 1:
Bir metalin hacmi 20 cm³ ve kütlesi 100 gramdır. Bu metalin özkütlesini hesaplayarak maddenin ayırt edici özelliklerinin nasıl kullanıldığını açıklayınız.
A) 2 g/cm³
B) 3 g/cm³
C) 4 g/cm³
D) 5 g/cm³

Çözüm:
Özkütle, d = m / V formülüyle bulunur: d = 100 g / 20 cm³ = 5 g/cm³. Özkütle, maddeyi tanımlamada ayırt edici bir özelliktir. Doğru cevap: D

Soru 2:
Aynı maddeden yapılmış iki cismin birinin kütlesi 150 gram, diğerinin kütlesi 300 gramdır. Bu iki cismin özkütleleri karşılaştırıldığında hangi sonuca varılır?
A) Aynıdır
B) Büyük olanın özkütlesi daha fazla
C) Küçük olanın özkütlesi daha fazla
D) Farklıdır

Çözüm:
Aynı maddeden yapılmış iki cismin özkütlesi her zaman aynıdır. Doğru cevap: A

Soru 3:
Bir maddenin katı, sıvı ve gaz halleri özkütle bakımından farklılık gösterir. Aynı maddenin katı ve gaz hali arasındaki özkütle farkının nedeni nedir?
A) Moleküllerin sayısının değişmesi
B) Moleküllerin boyutunun değişmesi
C) Moleküller arası mesafenin değişmesi
D) Maddenin kimyasal yapısının değişmesi

Çözüm:
Katı ve gaz hallerinde moleküller arası mesafe değişir, bu da özkütlede fark yaratır. Doğru cevap: C

Soru 4:
Bir sıvının belirli bir sıcaklıkta kaynamaya başladığı nokta, maddenin hangi özelliğini gösterir? Bu özelliğin maddeleri tanımlamada nasıl kullanıldığını açıklayınız.
A) Erime noktası
B) Kaynama noktası
C) Yoğunluk
D) Hacim

Çözüm:
Bir maddenin belirli bir sıcaklıkta kaynamaya başlaması kaynama noktasını gösterir ve bu, maddeleri tanımlamada kullanılır. Doğru cevap: B

Soru 5:
Kütlesi 200 gram olan bir maddenin hacmi 100 cm³’tür. Bu maddeye ait özkütle değeri nasıl hesaplanır ve özkütle, maddenin ayırt edici özelliklerinden biri olarak nasıl kullanılır?
A) 1 g/cm³
B) 2 g/cm³
C) 3 g/cm³
D) 4 g/cm³

Çözüm:
Özkütle: d = m / V = 200 g / 100 cm³ = 2 g/cm³. Özkütle, her maddeye özgüdür ve tanımlamada kullanılır. Doğru cevap: B

Soru 6:
Bir madde belirli bir hacimde sıkıştırıldığında özkütlesi artar. Bu durumda maddenin hangi özelliği değişir?
A) Erime noktası
B) Kaynama noktası
C) Kütlesi
D) Hacmi

Çözüm:
Maddenin hacmi azaldığında özkütlesi artar. Doğru cevap: D

Soru 7:
Katı bir madde ısı aldığında genleşir ve hacmi artar. Bu durumda maddenin özkütlesi nasıl değişir?
A) Artar
B) Azalır
C) Sabit kalır
D) Önemsizdir

Çözüm:
Maddenin hacmi arttığında özkütlesi azalır. Doğru cevap: B

Soru 8:
Bir cismin yüzeyinde kalan su damlacıkları, yüzey gerilimi nedeniyle küresel şekiller alır. Bu durum, maddenin hangi özelliğine bağlıdır?
A) Özkütlesine
B) Hacmine
C) Kütlesine
D) Yapısına

Çözüm:
Yüzey gerilimi, maddenin yapısına bağlı bir özelliktir. Doğru cevap: D

Soru 9:
Saf bir maddenin sıcaklığı değişirken, özkütlesi nasıl etkilenir? Bu durumda maddenin taneciklerinin hareketi nasıl bir değişim gösterir?
A) Artar
B) Azalır
C) Sabit kalır
D) Değişken olur

Çözüm:
Sıcaklık değişimiyle hacim değişebilir, bu da özkütlede değişime yol açar. Doğru cevap: D

Soru 10:
Bir cismin belirli bir hacimde özkütlesi 4 g/cm³ olarak hesaplanmıştır. Aynı cisim iki katına çıkarıldığında özkütlesi nasıl değişir?
A) Artar
B) Azalır
C) Aynı kalır
D) Değişken olur

Çözüm:
Özkütle, madde miktarına bağlı olmadığı için aynı kalır. Doğru cevap: C