Enerji, evrenin işleyişini anlamamızı sağlayan en temel kavramlardan biridir ve fiziksel olayların temelini oluşturur. Enerji, bir sistemin iş yapabilme kapasitesini ifade eder ve çeşitli formlarda karşımıza çıkar: kinetik enerji, potansiyel enerji, iç enerji gibi. Bu ünitede, ısı, sıcaklık ve iç enerji arasındaki ilişki, maddenin öz ısı ve ısı sığası kavramları, termometrelerin çalışma prensipleri ve maddenin hâl değişimi süreçleri ele alınır. Ayrıca, ısıl denge, ısı aktarım yolları (iletim, taşınım, ışınım) ve ısı iletim hızının etkileyen faktörler gibi enerji transfer mekanizmaları da detaylı bir şekilde incelenir. Günlük hayattan örneklerle enerji dönüşümleri ve ısı alışverişi kavramlarının daha iyi anlaşılması sağlanır. Bu bilgiler, modern teknolojilerin temelinde yatan prensipleri anlamamıza olanak tanır ve fizik biliminin geniş kapsamını keşfetmemize yardımcı olur.

9. Sınıf Enerji Testleri

---

9. Sınıf Enerji Konu Anlatımları

İç Enerji, Isı ve Sıcaklık Arasındaki İlişki

Isı, Öz Isı, Isı Sığası Ve Sıcaklık Farkı Arasındaki İlişki
– Termometreler
– Öz Isı ve Isı Sığası

Hâl Değişimi

Isıl Denge

Isı Aktarım Yolları
Isı İletim Hızı

---

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. Soru

Ayşe, sıcaklığı 80 °C olan bir metal kaşığı çorba kâsesine bıraktığında kaşığın bir süre sonra soğuduğunu fark eder. Bu olayda ısı aktarımıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Isı, çorbanın kaşığa doğru akar.
B) Isı, kaşıktan çorbaya doğru akar.
C) Kaşık ve çorba aynı anda enerji kaybeder.
D) Isı aktarımı, kaşığın ısıl iletkenlik katsayısına bağlı değildir.
E) Kaşık ve çorba farklı sıcaklıklarda kalır.

Cevap: B
Çözüm: Isı her zaman sıcaklığı yüksek olan maddeden düşük olan maddeye doğru aktarılır. Bu durumda kaşık çorbaya ısı verir. Doğru cevap B’dir.

2. Soru

Bir öğrenci, sıcaklığı 20 °C olan 1 kg suyu ısıtarak 80 °C’ye çıkarmak istiyor. Eğer suyun öz ısısı 4.2 J/g°C ise bu işlem için gerekli olan enerji ne kadardır?
A) 25200 J
B) 252000 J
C) 4200 J
D) 42000 J
E) 50400 J

Cevap: B
Çözüm: Gerekli enerji formülü:
Q = m × c × ΔT
Q = 1000 × 4.2 × (80 – 20) = 252000
Doğru cevap B’dir.

3. Soru

Sıcaklığı 100 °C olan bir demir bloğu, sıcaklığı 20 °C olan bir su dolu kaba bırakıldığında denge sıcaklığı 30 °C olarak ölçülmüştür. Bu durumda hangi malzeme daha fazla enerji alışverişinde bulunmuştur?
A) Demir daha fazla enerji verir.
B) Su daha fazla enerji alır.
C) Su ve demir aynı miktarda enerji alışverişi yapar.
D) Demir, enerji kaybetmez.
E) Su, enerji kaybeder.

Cevap: C
Çözüm: Isı alışverişinde alınan ve verilen enerji miktarı eşittir. Bu nedenle doğru cevap C’dir.

4. Soru

Elif, bir sıvının sıcaklık değişimini ölçmek için termometre kullanıyor. Termometreyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Termometreler sıcaklık farkını ölçer.
B) Termometrede sıvının genleşmesi sıcaklıkla ilişkilidir.
C) Termometreler tüm maddelerde kullanılabilir.
D) Civa ve alkol termometrelerde yaygın kullanılan sıvılardır.
E) Termometre, sıcaklık farkı olmayan sistemlerde bir değişim göstermez.

Cevap: C
Çözüm: Termometreler, her madde için uygun değildir. Örneğin bazı kimyasal maddeler termometreye zarar verebilir. Doğru cevap C’dir.

5. Soru

Bir öğrenci, sıcaklığı 0 °C olan 200 g buzun tamamen erimesi için gereken enerjiyi hesaplıyor. Eğer buzun erime ısısı 334 J/g ise, bu enerji ne kadardır?
A) 66800 J
B) 33400 J
C) 83600 J
D) 100000 J
E) 200000 J

Cevap: A
Çözüm: Gerekli enerji:
Q = m × L
$66800\text{J}$
Doğru cevap A’dir.

6. Soru

Bir su ısıtıcısında ısıtılan suyun, alt kısımdan üst kısma doğru ısınma süreci aşağıdaki hangi ısı aktarım yoluyla açıklanır?
A) İletim
B) Işınım
C) Konveksiyon
D) Buharlaşma
E) Yoğunlaşma

Cevap: C
Çözüm: Sıvılarda ısı aktarımı, konveksiyon (taşınım) yoluyla gerçekleşir. Isınan su molekülleri yukarı çıkar. Doğru cevap C’dir.

7. Soru

Bir öğrenci, sıcaklığı 100 °C olan metal bir çubuğun uçlarındaki sıcaklık farkını ölçüyor. Çubuğun ısı iletim hızını artırmak için aşağıdaki işlemlerden hangisi yapılabilir?
A) Çubuğun kalınlığını artırmak
B) Çubuğun uzunluğunu artırmak
C) Çubuğun yüzey alanını artırmak
D) Çubuğun ısıl iletkenliğini azaltmak
E) Çubuğun bir kısmını yalıtkan malzemeyle kaplamak

Cevap: C
Çözüm: Yüzey alanını artırmak, ısının aktarılma hızını artırır. Doğru cevap C’dir.

8. Soru

Sıcaklığı 80 °C olan bir metal çubuğun bir ucunu, sıcaklığı 20 °C olan bir başka metal bloğa dokundurduğumuzda, sıcaklık dengesi sağlanırken enerji transferi ne şekilde gerçekleşir?
A) Soğuk metalden sıcağa doğru ısı aktarımı olur.
B) Sıcak metaller enerji kaybetmez.
C) Isı, sıcak olandan soğuk olana doğru aktarılır.
D) Her iki metal de enerji kaybeder.
E) Sıcaklık farkı artar.

Cevap: C
Çözüm: Isı, her zaman yüksek sıcaklıktan düşük sıcaklığa doğru akar. Doğru cevap C’dir.