Dünya, kutuplardan basık, ekvatordan şişkin bir geoit şekline sahiptir. Bu şekil, dünyanın yörüngesindeki hareketleriyle birlikte farklı iklimlerin, gece-gündüz sürelerinin ve mevsimlerin oluşmasına neden olur. Dünya kendi ekseni etrafında dönerken gece ve gündüz oluşur, güneş etrafında döndükçe de mevsimler meydana gelir. Bu hareketler, yeryüzündeki yaşamı, iklimi ve doğa olaylarını şekillendirir.

9. Sınıf Coğrafya Testleri Yeni Müfredat

9. Sınıf Dünyanın Şekli ve Hareketleri Ders Notu

Dünya’nın Şekli

• Dünyanın Güneş Sistemindeki Yeri

Dünya’nın Hareketleri

• Dünya’nın Günlük (Eksen) Hareketi
• Dünya’nın Yıllık (Yörünge) Hareketi

İklim Kuşakları

• Güneş Işınlarının Yere Düşme Açısı ve Gölge Boyları

Çözümlü Örnek Test Soruları

Soru 1:
Dünyanın kendi ekseni etrafında dönmesi, gece ve gündüzün oluşmasına neden olur. Aşağıdakilerden hangisi, bu dönüş hareketinin günlük yaşantımız üzerindeki etkilerinden biridir?
A) Mevsimlerin oluşması
B) Sıcaklık farklarının azalması
C) Güneş ışınlarının dik gelmesi
D) Gün içerisinde gölge boylarının değişmesi
E) Eksen eğikliğinin artması

Çözüm:
Dünya döndükçe gün içerisinde gölge boyları değişir. Doğru cevap: D

Soru 2:
Dünya’nın güneş etrafında dönmesi, mevsimlerin oluşmasını sağlar. Aşağıdaki faktörlerden hangisi mevsimlerin oluşmasında doğrudan etkilidir?
A) Dünyanın şekli
B) Eksen eğikliği
C) Dünyanın iç yapısı
D) Kutup noktalarının konumu
E) Güneşin büyüklüğü

Çözüm:
Mevsimlerin oluşmasında eksen eğikliği temel etkendir. Doğru cevap: B

Soru 3:
Dünya’nın geoit şekli nedeniyle ekvator çevresinde genişlemiş ve kutuplardan basık bir yapısı vardır. Bu şeklin dünya üzerindeki etkilerinden biri aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ekvator çevresinde yerçekiminin azalması
B) Okyanus akıntılarının yön değiştirmesi
C) Mevsim sürelerinin kısalması
D) Karasal iklimlerin oluşması
E) Kutuplarda bitki örtüsünün artması

Çözüm:
Dünya’nın geoit şekli, ekvator çevresinde yerçekiminin azalmasına neden olur. Doğru cevap: A

Soru 4:
Dünya, kendi ekseni etrafında döndüğü sırada oluşan savrulma etkisi, aşağıdaki durumlardan hangisine sebep olur?
A) Gün uzunluğunun artması
B) Güneşin dik gelmesi
C) Okyanus akıntılarının sapması
D) Dünya’nın basık şekil alması
E) Kutuplarda bitki örtüsünün artması

Çözüm:
Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dönüşü okyanus akıntılarının sapmasına neden olur. Doğru cevap: C

Soru 5:
Günlerin uzayıp kısalması Dünya’nın hangi hareketi ile açıklanır?
A) Gece-gündüz oluşumu
B) Mevsimlerin değişmesi
C) Ekvator çevresindeki sıcaklık farkları
D) Kendi ekseni etrafında dönmesi
E) Güneş etrafında dönmesi

Çözüm:
Günlerin uzayıp kısalması, Dünya’nın güneş etrafında dönmesiyle ilgilidir. Doğru cevap: E