Coğrafi koordinat sistemi, dünya üzerindeki herhangi bir noktanın yerini belirlemek için kullanılan temel bir sistemdir. Enlem ve boylam çizgileri aracılığıyla belirlenen bu sistem, dünya üzerindeki her noktayı benzersiz bir şekilde tanımlar. Enlemler, ekvator çizgisine göre kuzey ve güney yönlerinde ölçülürken; boylamlar, başlangıç meridyenine göre doğu ve batı yönlerinde ölçülür. Bu sistem, haritacılık, navigasyon, coğrafya ve dünya üzerindeki konum bilgisi gerektiren birçok alanda büyük önem taşır.
9. Sınıf Coğrafya Testleri Yeni Müfredat
9. Sınıf Coğrafi Koordinat Sistemi Ders Notu
Coğrafi Konum
- Mutlak Konum (Paralel ve Meridyenler, Yerel Saat, Saat Dilimleri, Tarih Değiştirme Çizgisi)
- Göreceli Konum
Ülkemizin Coğrafi Konumu
Çözümlü Örnek Test Soruları
Soru 1:
Coğrafi koordinat sistemi, dünya üzerindeki noktaların belirlenmesini sağlar. Bu sistemde enlem ve boylam çizgileri kullanılarak konum belirlenir. Aşağıdakilerden hangisi, enlem derecesi hakkında doğru bir açıklamadır?
A) Enlem dereceleri, doğu ve batı yönünde sıfır ile 180 derece arasında değişir.
B) Enlem dereceleri yalnızca başlangıç meridyenine göre belirlenir.
C) Enlem derecesi, kuzey ve güney yönlerinde ölçülür ve 0 ile 90 derece arasında değer alır.
D) Ekvator çizgisine göre yalnızca güney yarım kürede enlem bulunur.
E) Enlem çizgileri, yalnızca batı yönünde uzanır.
Çözüm:
Enlem, kuzey ve güney yönlerinde 0 ile 90 derece arasında ölçülür. Doğru cevap: C
Soru 2:
Dünya üzerindeki boylam çizgileri, başlangıç meridyenine göre doğu ve batı olarak belirlenir. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi boylam için doğrudur?
A) Boylam çizgileri yalnızca kuzey yönünde uzanır.
B) Boylam dereceleri, doğu ve batı yönünde 0 ile 90 derece arasında değişir.
C) Başlangıç meridyeni, coğrafi koordinat sisteminde sıfır kabul edilir ve doğu-batı ayrımı yapar.
D) Boylam çizgileri ekvator üzerinde sabit bir aralıkla yer alır.
E) Boylamlar, yalnızca doğu yarım kürede bulunur.
Çözüm:
Başlangıç meridyeni sıfır kabul edilir ve doğu-batı ayrımı yapar. Doğru cevap: C
Soru 3:
Coğrafi koordinat sistemi, dünya üzerindeki her bir noktanın enlem ve boylam derecelerine göre konumunu belirler. Bu sistemde 0° enlem derecesi hangi çizgiye denk gelir?
A) Başlangıç meridyeni
B) Tropik çizgisi
C) Ekvator
D) Kuzey kutup noktası
E) Güney yarım küre
Çözüm:
0° enlem derecesi ekvator çizgisini ifade eder. Doğru cevap: C
Soru 4:
Dünya üzerinde 180 boylam çizgisi bulunur ve bunlar doğu ve batı yarım küre olarak ayrılır. Başlangıç meridyeninin karşıtındaki bu çizgiye ne ad verilir?
A) Kutup noktası
B) Başlangıç paraleli
C) Enlem çizgisi
D) Uluslararası tarih değişim çizgisi
E) Ekvator çizgisi
Çözüm:
Başlangıç meridyeninin tam karşısında yer alan çizgi, uluslararası tarih değişim çizgisidir. Doğru cevap: D
Soru 5:
Boylamlar arasındaki mesafe, kutuplara yaklaştıkça değişiklik gösterir. Bu değişikliğin temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dünyanın geoit şekli
B) Ekvator çizgisine olan uzaklık
C) Başlangıç meridyenine olan mesafe
D) Okyanus akıntıları
E) Güneş ışınlarının geliş açısı
Çözüm:
Boylamlar arasındaki mesafenin kutuplara yaklaştıkça daralması, dünyanın geoit şekli nedeniyle gerçekleşir. Doğru cevap: A
