KARIŞIMLARIN SINIFLANDIRILMASI

Çözücüler ve Çözeltiler (Homojen )

En az iki farklı maddenin istenildiği oranda karıştırılması sonucu elde edilen ve bileşenlerinin kimyasal özelliklerini kaybetmediği sistemlere karışım denir.

Bir gaz karışımı olan hava, ayran, süt, deniz suyu, bronz, 18 ayar altın birer karışımdır. Karışımlar görünüşüne göre homojen ve heterojen olmak üzere ikiye ayrılır.

Her noktasında bütün özellikleri aynı olan karışımlara homojen farklı olanlara da heterojen karışım denir. Homojen karışımlara çözelti denir.

Homojen karışımlar (çözelti) çözücü ve çözünenin fiziksel haline göre dokuz farklı elde edilir.

Katı – Katı Sıvı – Katı Gaz – Katı
Katı – Sıvı Sıvı – Sıvı Gaz – Sıvı
Katı – Gaz Sıvı – Gaz Gaz – Gaz

Çözeltilerde çoğunlukla gaz – gaz ve katı – katı çözeltileri yaygındır. Gaz – katı ve sıvı — katı homojen karışımları az görülen çözeltilerdir.

Gündelik yaşamımızda katı çözeltileri çok kullanırız. Tunç (bronz), lehim, pirinç, çelik gibi maddeler evlerde; musluk, bıçak, çatal, kaşık ve tencere gibi araç – gerecin yapımında kullanılır.

Heterojen Karışımlar

Süspansiyon

Bir katının, bir sıvı içinde çözünmeden dağılmasıyla oluşan karışımlardır. Ayran, un – su karışımı, badana amaçlı kullanılan kireç – su karışımı birer süspansiyon örneğidir. Bir süre bekletildiğinde süspansiyon oluşturan katı kabın dibine çökecektir.

Emülsiyon

Bir sıvının, bir başka sıvı içinde çözünmeden dağılmasıyla oluşan karışımlardır. Su – zeytinyağı, su – benzin karışımları emülsiyon örnekleridir.

Aerosol

Bir katının ya da sıvının gaz içinde heterojen olarak dağılması sonucu oluşan heterojen karışımlardır.

Adi Karışımlar

Adi karışımlar, sıradan karışımlar olup çok sık rastlanan karışımlardır. Örneğin; inşaatlarda kullanılan kum, çakıl karışımı; salata, karışık çerez adi karışıma örnek olarak verilebilir.

Heterojen karışımı oluşturan bileşenlerin tanecikleri büyük ise gözle görülebilir. Bazı heterojen karışımlarda bileşenlerin boyutları çok küçük olduğundan homojen gibi görünebilir. Bu karışımların homojen mi? heterojen mi? oldukları ancak büyüteç ve mikroskop yardımıyla belirlenebilir.

Bir maddenin başka bir madde içinde çözünmeden asılı kalmasıyla oluşan karışımlara kolloid karşımlar denir.

Kolloidlerde dağılan madde mikroskopla görülebilir.

Kolloid maddelere kan, sis, duman, süt örnek olarak verilebilir.

Çözümlü Örnek Test Soruları

---

Karışımların Sınıflandırılması

1. Aşağıdaki karışımlardan hangisi heterojen bir karışımdır?
   A) Şekerli su
   B) Hava
   C) Çamur
   D) Tuzlu su

   Çözüm: Çamur, homojen olmayan bir karışımdır. Su ve toprağın karışımı, fazlar arasında net bir ayrım oluşturur. Doğru cevap C‘dir.

2. Hangisi saf madde değil, bir karışımdır?
   A) Altın
   B) Saf su
   C) Çelik
   D) Karbon dioksit

   Çözüm: Çelik, demir ve karbon gibi elementlerin birleşimiyle oluşan bir alaşım olduğu için karışımdır. Doğru cevap C‘dir.

3. Aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
   A) Homojen karışımlar tek bir fazdadır.
   B) Heterojen karışımlar tek fazlıdır.
   C) Bileşikler homojen karışımlardır.
   D) Karışımların bileşenleri kimyasal yöntemlerle ayrıştırılır.

   Çözüm: Homojen karışımlar tek fazda bulunur ve bileşenleri gözle ayırt edilemez. Doğru cevap A‘dır.

4. Aşağıdaki karışımlardan hangisi homojendir?
   A) Ayran
   B) Süt
   C) Alkol-su
   D) Yağ-su

   Çözüm: Alkol ve su birbirine tamamen karışır ve tek fazlı bir karışım oluşturur. Doğru cevap C‘dir.

5. Aşağıdakilerden hangisi saf madde olarak sınıflandırılır?
   A) Deniz suyu
   B) Tuzlu su
   C) Altın
   D) Sirke

   Çözüm: Altın, saf bir elementtir ve saf madde olarak kabul edilir. Doğru cevap C‘dir.

6. Hangi karışım türü sabit bir oran içermez?
   A) Bileşik
   B) Homojen karışım
   C) Heterojen karışım
   D) Saf madde

   Çözüm: Karışımlar sabit bir oran içermez. Bileşikler ise sabit bir oranla oluşur. Doğru cevap C‘dir.