Karışımların Ayrıştırılması 7. Sınıf Fen

Karışımlar element ve bileşiklerin aksine çok basit fiziksel yöntemlerle ayrışabilir. Karışımları ayırmada kullanılan bazı yöntemler şunlardır;

1. Buharlaştırma

Katı sıvı çözeltilerde katı sıvının içinde çözünmüş ise sıvıyı buharlaştırarak karışımı ayırabilir tuzlu su, şekerli su gibi çözeltiler buharlaştırma yöntemiyle ayrılır. Deniz suyundan tuz eldesi, salça ve reçel yapımında da buharlaştırma yöntemi kullanılır.

2. Yoğunluk Farkı

Karışımı oluşturan maddelerin yoğunlukları birbirinden farklı olduğu durumlarda maddelerin fiziksel hallerine göre uygun yöntem seçilir.

Tarladan toplanan fasulye bitkisinin kurumuş kabuklarından ayırmak için rüzgarda savrulur. Rüzgar, kabuklar hafif olduğu için onları sürükleyip daha uzakta biriktirir. Fasulyeler ise daha yakında toplanır.

Kum ve talaş karışımı gibi suda çözünmeyen iki madde ayrılırken bu maddelerin yoğunluk değerlerinin arasında bir sıvı seçilir. Bu sıvıda kum batar, talaş yüzer ve maddeler ayrılır.

Bilgi:  Bu yöntemde seçilecek sıvı maddelerden birinden yoğun diğerinden ise daha az yoğunlukta olmalıdır.

Su ve zeytinyağ gibi birbiri içinde çözünmeyen sıvıları ayırırken ise ayrıma hunisi kullanılır. Ayırma hunisine alınan karışımdan yoğunluğu büyük olan altta kalır. Musluk açıldığında büyük yoğunluklu sıvı alttaki kapta toplanır. Küçük yoğunluk sıvı ise ayırma hunisinde kalır.

3. Damıtma ile Ayırma

Karışımı oluşturan sıvılar birbiri içinde karışabilen homojen çözelti oluşturuyorsa kaynama noktaları farkından yararlanarak damıtma işlemi yapılır.

Su ve alkol gibi birbiri içinde karışmış sıvılar bu düzenekte ısıtılır. Sıcaklık 78 C ulaştığında alkol kaynamaya başlar ve hızlıca buharlaşır. Buharlaşan alkol soğutucudan geçerek toplama kabında toplanır. Bu işlem sırasında bir miktar
suda buharlaşacağı için %100 ayırma olmaz.

Aseton – su, alkol – su, petrolden benzin, gaz yağı ve motorin eldesi de damıtma yöntemi kullanılarak ayrıştırılır.

Bilgi: Katı sıvısının içinde çözünmüyorsa süzme, maddelerden biri mıknatıslanabiliyorsa mıknatıslanma, iki katıdan biri tanecik olarak küçükse eleme ve laboratuvarlarda kanın sıvı ve hücre kısmını ayırmada da çöktürme yöntemi kullanılabilir.

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

Karışımların Ayrıştırılması 7. Sınıf Fen Bilimleri Konu Anlatımı