İyonlaşma enerjisi, bir atomun en dış katmanındaki elektronun uzaklaştırılması için gereken enerji miktarıdır. İyonlaşma enerjisi, elementlerin periyodik tablodaki konumuna bağlı olarak değişir. Bir atomun iyonlaşma enerjisi arttıkça, o atomun elektronlarını kaybetmesi zorlaşır. Aşağıdaki testler, iyonlaşma enerjisi kavramı ve bu kavramın periyodik tablodaki değişimi ile ilgili sorular içermektedir.
9. Sınıf İyonlaşma Enerjisi Testleri (Yeni Müfredat)
Çözümlü Örnek Test Soruları
Soru 1:
İyonlaşma enerjisi nedir?
A) Bir elementin elektron verme eğilimi
B) Bir atomdan bir elektron koparmak için gereken enerji
C) Bir atomun elektron alarak iyon oluşturma eğilimi
D) Atom çekirdeğindeki protonların sayısı
Çözüm:
İyonlaşma enerjisi, bir atomdan bir elektron koparmak için gereken enerji miktarıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.
Soru 2:
Bir periyotta soldan sağa doğru gidildikçe iyonlaşma enerjisi nasıl değişir?
A) Artar
B) Azalır
C) Sabit kalır
D) İki katına çıkar
Çözüm:
Bir periyotta soldan sağa doğru gidildikçe çekirdek yükü artar ve elektronların çekirdek tarafından daha sıkı tutulmasına neden olur, bu da iyonlaşma enerjisinin artmasına yol açar. Doğru cevap A seçeneğidir.
Soru 3:
Aşağıdaki elementlerden hangisinin iyonlaşma enerjisi en yüksektir?
A) Potasyum (K)
B) Sodyum (Na)
C) Flor (F)
D) Kalsiyum (Ca)
Çözüm:
Flor (F) atomu, periyodik tablodaki en yüksek iyonlaşma enerjisine sahip elementlerden biridir. Çünkü küçük bir atom olduğu için elektronlarını kaybetmesi zordur. Doğru cevap C seçeneğidir.
Soru 4:
Bir grupta yukarıdan aşağıya inildikçe iyonlaşma enerjisi nasıl değişir?
A) Artar
B) Azalır
C) Sabit kalır
D) Dalgalanma gösterir
Çözüm:
Bir grupta yukarıdan aşağıya inildikçe atom yarıçapı artar ve elektronlar çekirdekten uzaklaşır. Bu da elektronların daha kolay kopmasını sağlar ve iyonlaşma enerjisi azalır. Doğru cevap B seçeneğidir.
Soru 5:
Aşağıdaki elementlerden hangisinin birinci iyonlaşma enerjisi en küçüktür?
A) Hidrojen (H)
B) Magnezyum (Mg)
C) Potasyum (K)
D) Klor (Cl)
Çözüm:
Potasyum (K), büyük bir atom olduğu için dıştaki elektronları çekirdek tarafından daha zayıf çekilir ve bu nedenle birinci iyonlaşma enerjisi en küçüktür. Doğru cevap C seçeneğidir.
Soru 6:
Bir atomun birinci iyonlaşma enerjisi ile ikinci iyonlaşma enerjisi arasındaki fark aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?
A) Proton sayısına
B) Nötron sayısına
C) Elektron sayısına
D) Atom numarasına
Çözüm:
Bir atomun birinci ve ikinci iyonlaşma enerjileri arasındaki fark, elektronların çekirdek tarafından ne kadar sıkı tutulduğuna ve kaç tane elektronun çekirdek tarafından korunduğuna bağlıdır. Elektron sayısı azaldıkça elektronları koparmak zorlaşır. Doğru cevap C seçeneğidir.