İSTİARE [Eğretileme]

– Arada bir engel ipucu bulunmak üzere, sözü, benzerlik ilgisi ile kendi sözlük anlamı dışında başka bir anlamda kullanma sanatıdır.

– İstiare de bir çeşit benzetmedir ancak benzeyen veya kendisine benzetilen unsurların sadece biri ile yapılır.

– İstiarede söz, gerçek anlamıyla kullanılmaz, mecaz anlam taşır. İstiare, kendi içinde çeşitli gruplara ayrılır:

a) Açık istiare: Kendisine benzetilen ile yapılan istiaredir.

b) Kapalı istiare: Benzeyenle yapılan istiaredir. Bu istiarede kendisine benzetilen söyleyişteki anlamda gizlenir. Benzetme yönü de kullanılır. Teşhis sanatının bulunduğu her sözde kapalı istiare de bulunur.

c) Temsil-i istiare: Benzetmenin temel unsurlarından yalnız bir tanesi ve birçok benzetme yönü ile yapılan istiaredir. Temsil-i istiarede söylenmeyen kavram okuyucu tarafından hissedilir. Benzeyen ve benzetilenin çok yönlü olması ve teferruatlı bir şekilde verilmesi bu sanata sembolik bir şiir özelliği kazandırır. Bununla birlikte sembolik şiir kadar karışık değildir. Sıralanışta bir bütünlük, anlamlılık sergiler. Söylenmeyen, doğrudan adı verilmeyen kavram okuyucu tarafından hissedilir.

İstiare, “Ödünç alma” anlamına gelen arapça bir sözcüktür.

İstiare ile teşbihibeliği karıştırmamalıyız. İstiarede temel unsurlarından sadece biri yer alır, teşbihibeliğde ise
benzetmenin her iki temel unsuru kullanılır.