İsim-Fiillerin (Mastarların) Yazımı TYT
İSİM-FİİLLERİN (MASTARLARIN) YAZIMI
-mak (-mek) ekiyle türemiş isim-fiillerden sonra ünlüyle başlayan ek getirilince isim-fiilin sonundaki /k/ sesi düşer; ek -ma’ya dönüşür; ekle sözcük arasına -y- koruyucu ünsüzü girer: Dövüşmek-e > dövüşmeğe değil dövüşmeye biçiminde yazılır.
-mak’la türemiş sözcük, isim-fiil değilse ve ünlüyle başlayan bir ek alırsa sözcüğün sonundaki /k/ sesi /ğ/’ye dönüşür: Ekmeğe yağ sürdü. Kaymağı marketten aldık.
İken’in Yazımı
İken ayrı olarak yazılabildiği gibi sözcüklere bitişik de yazılabilir; bu durumda başındaki i ünlüsü düşer, getirildiği sözcüğün ünlüleri kalın da olsa, bu ekin ünlüsü ince kalır. Gider iken > giderken, okumuş iken > okumuşken, çalışır iken > çalışırken
İken, ünlüyle biten sözcüklere ek olarak getirildiğinde başındaki i ünlüsü düşer ve araya y ünsüzü girer. Evde iken > evdeyken, okulda iken > okuldayken
İle’nin Ek Olarak Yazımı
İle ayrı olarak yazılabildiği gibi sözcüklere bitişik de yazılabilir. Sözcüklere bitişik yazıldığında ünlü uyumlarına uyar.
– İle, ünsüzle biten sözcüklere ek olarak getirildiğinde i ünlüsü düşer ve bitişik yazılır: kitap-la (kitap ile), çiçek-le (çiçek ile), hayat—la (hayat ile)
İle, ünlüyle biten sözcüklere ek olarak getirildiğinde başındaki i ünlüsü düşer ve araya y ünsüzü girer. Ek, ünlü uyumlarına uyar: arkadaşı-y-la (arkadaşı ile), babası-y—la, (babası ile), sevgi-y-le (sevgi ile)
Ek Fiil Olan imek’in Yazımı
“-idi, —imiş, -ise” ünlüyle biten sözcüklere eklendiğinde i ünlüsü düşer, bu durumda araya y ünsüzü girer: oyuncu-y-du (oyuncu idi), okuyucu-y—mış (okuyucuymuş)…
Ünsüzle biten sözcüklere eklendiğinde de i ünlüsü düşer, düşürülmeden de yazılabilir: gelir-se (gelir ise), çirkin-miş (imiş imiş), yorgun-du (yorgun idi)…