SÖZCÜK TÜRLERİ

İSİM (AD)

Varlıkları ve kavramları karşılayan sözcüklerdir.

“Çocuklar bu pastayı kendileri yaptılar.” cümlesinde altı çizili sözcükler bir varlığı ya da kavramı karşıladığı için isimdir.

İsimler özelliklerine göre birkaç biçimde sınıflandırılır:

Varlıklara Verilişlerine Göre

Özel İsim
Evrende tek olan, eşi bulunmayan varlıkları karşılayan isimlerdir.
– Türkiye, Anadolu, Murat Çelik, Nil Nehri…
UYARI: Özel isimleri oluşturan bütün sözcükler büyük harfle başlar.

Cins (Tür) İsmi
Aynı türden varlıkların tamamı için kullanılan isimlerdir.
– meyve, kedi, şiir…

Karşıladığı Varlığın Oluşuna Göre

Somut İsim
Duyu organlarımızdan herhangi biriyle algılayabildiğimiz varlıkların adlarıdır.
– toprak, su, elektrik, rüzgâr…

Soyut İsim
Duyu organlarımızla algılayamadığımız varlıkların adlarıdır.
– rüya, öfke, telaş…

Karşıladığı Varlığın Sayısına Göre

Tekil İsim
Bir türü veya o türün tek bir üyesini karşılayan, -ler /-lar çokluk eki almayan adlardır.
– Eve bir kedi aldık.
– Omzundaki çanta çok güzel.

Çoğul İsim
-ler/ -lar çokluk eki alarak birden fazla varlığı karşılayan adlardır.
Akşama kadar ağaçları suladım.
Bu sorular tam da bana göre.

Topluluk İsmi
Çokluk eki almadığı halde anlam açısından birden fazla varlığı karşılayan adlardır.
– Ordu, takım, aile, millet…

isimlerde Küçültme:

isimlerde küçültme “-cık / -cik/ -cuk / -cük” ve “-cağız / -ceğiz” ekleriyle yapılır.

• Sınavdaki kitapçıklarımız renkliydi.
• Çocukcağız eve girmeye çalışıyor.

Küçültme ekini alan isimler farklı anlamlar kazanabilir:

• Anneciğini çok özlediğini her zaman söylüyordu. (sevgi)
• Adamcağız iki gündür bir şey yememişti. (acıma)
• Buradan akan derecik bu yaz kurudu. (küçültme)

Küçültme eki alan bazı isimler küçültme anlamını kaybederek kalıcı ad olurlar.

Gelecek hafta bademcik ameliyatı olacak.