IŞIKTAN BAĞIMSIZ EVRE (KARBON TUTMA REAKSİYONLARI = KARANLIK EVRE = CALVİN ÇEMBERİ)
Bu evre ökaryot canlılarda kloroplastın stroma kısmında gerçekleşir.
Bu evrede ışık doğrudan kullanılmaz ama ışıklı evre gerçekleşmeden bu evre gerçekleşmez. Çünkü karanlık evrede kullanılan ATP ve NADPH molekülleri ışıklı evreden karşılanır. Yani hem ışıklı evre hem de ışıktan bağımsız evre gündüz gerçekleşir.
Bu evrede karbondioksit kullanılarak organik besin sentezlenir. Bu esnada ışıklı evrede üretilen ATP ve NADPH molekülleri kullanılır.
Bu evrede glikoz sentezi gerçekleşir. Ayrıca oluşan ara ürünler kullanılarak aminoasit, vitamin, azotlu organik baz, yağ asidi ve gliserol sentezlenir.
Fotosentezin ara ürünlerinden amino asit, vitamin ve organik baz sentezlenirken azot kullanılır.
IŞIKLI EVRE
- Kloroplastın tilakoit zarında gerçekleşir.
- ETS, SU ve Işık kullanılır.
- NADP indirgenir.
- O2, ATP ve NADPH üretilir.
IŞIKTAN BAĞIMSIZ EVRE
- Kloroplastın stroma sıvısında gerçekleşir.
- CO2, ATP ve NADPH kullanılır.
- NADPH yükseltgenir.
- Glikoz gibi organik besinler sentezlenir.
Not: Fotosentezde besin sentezlendiği için, fotosentez kuru ağırlığı (sudan hariç kısım, yani besin kısmı) arttırır. Solunum ise kuru ağırlığı azaltır. Tohum çimlenirken fotosentez yapmaz ama oksijenli solunum yapar. Bu yüzden çimlenme sırasında tohumun kuru ağırlığı azalır.
Bitkiler gündüz hem oksijenli solunum hem de fotosentez yapar. Ancak gündüz fotosentez hızı Oksijenli solunumun hızından fazla olduğu için bitkiler gündüz karbondioksit alıp oksijen verirler. Gece ise sadece solunum yaparak oksijen alıp karbondioksit verirler. Örneğin Fotosentez hızı > Oksijenli solunum ise bitki CO2 alıp O2 verir. Fotosentez hızı < Oksijenli solunum olursa bitki O2 alıp CO2 verir. Eğer Fotosentez hızı = Oksijenli solunum olursa bitki dış ortamla gaz alış verişi yapmaz. Çünkü fotosentezde ürettiği oksijeni solunumda kullanır, solunumda ürettiği karbondioksiti fotosentezde kullanır.
