IŞIKLI EVRE (FOTOFOSFORİLASYON EVRESİ)

Fotofosforilasyon, ışık yardımıyla ATP sentezi demektir. Öyleyse bu evrede ATP sentezi olacaktır.

Işık enerjisi klorofil tarafından emildiğinde klorofilin elektronundaki enerji yükselir, Enerjisi yükselen elektron, klorofilden koparak elektron taşıma sisteminin elemanları üzerinden geçer. Böylece fazla enerjisini ATP ye çevirir. Klorofilden ayrılan elektronlar yükseltgenme ve indirgenme kurallarına göre ETS elemanları üzerinden aktarılır. ETS elemanları elektron aldığında indirgenir, elektron verdiğinde yükseltgenir.

Fotosentezin ışıklı evresinde ATP üretimi kemiozmotik mekanizmayla sağlanır. Bu mekanizmayı solunumda işlemiştik.

Işıklı evrede meydana gelen olaylar şunlardır.
a) Işık kullanılarak ATP sentezlenir.
b) Su kullanılarak oksijen açığa çıkar ve suyun hidrojeni NADP tarafından tutulur.

Ökaryot canlılarda ışıklı evre kloroplast organelinin tilakoit zarlarında gerçekleşir.

Işıklı evrede üretilen ATP ve NADPH molekülleri ışıktan bağımsız tepkimeler (karanlık evre) için kullanılır.

IşıkIı evrede üretilen oksijen molekülünün bir kısmı oksijenli solunumda kullanılır, bir kısmı da atmosfere verilir.

Işık yardımıyla suyun iyonlarına ayrışmasına fotoliz denir. Su molekülleri iyonlarına ayrıştığında oluşan hidrojenler NADP tarafından tutularak NADPH’ı oluşturur. Elektronlar ise fotosistem II’ye aktarılır.

Fotosentez tepkimeleri sırasında kullanılan suyun oksijen atomları glikozun yapısına değil açığa çıkan oksijenin (O2) yapısına katılır. Karbondioksitin oksijeni ise ışıktan bağımsız tepkimelerde glikozun yapına katılır.

Kloroplastın tilakoit zarı üzerinde ışığı emen pigmentler fotosistem adı verilen birimleri oluşturur. Fotosistemler ışığı emerek kimyasal enerjiye çevirir.

Fotosentezde suyun görevleri:
Atmosfere verilen oksijenin kaynağıdır.
NADPH’ın hidrojen kaynağıdır.
Fotosistem II’nin elektron kaynağıdır.