Isı, sıcaklık farkı olan maddeler arasında hareket eden bir enerjidir. Isı, maddeler arasında üç farklı yolla iletilir: iletim, konveksiyon ve ışınım. İletim, ısının maddelerin tanecikleri arasında doğrudan temasla aktarılmasıdır. Örneğin, bir metal çubuğun bir ucu ısıtıldığında diğer ucu da ısınır. Konveksiyon, sıvı ve gazlarda gerçekleşirken, ışınım ise ısının doğrudan enerji dalgaları ile yayılmasıdır. Gündelik hayatta bir sobanın yaydığı ısıdan, güneş ışınlarının dünyayı ısıtmasına kadar birçok olay ısı iletimiyle açıklanabilir. Şimdi, bu konuyu eğlenceli ve hikayeli sorularla öğrenmeye başlayalım!

Madde ve Isı Konu Anlatımı

---

5. Sınıf Isı İletimi (Madde ve Isı) Testleri (Yeni Müfredat)

5. Sınıf Madde ve Isı Test 1 Çöz

5. Sınıf Madde ve Isı Test 2 Çöz

5. Sınıf Madde ve Isı Test 3 Çöz

5. Sınıf Madde ve Isı Test 4 Çöz

5. Sınıf Madde ve Isı Test 5 Çöz

---

Örnek Sorular ve Çözümleri

Soru 1:

Ahmet, bir metal kaşığı sıcak çay bardağına koyduğunda kaşığın sapının ısındığını fark etti. Bu olayda ısı hangi yolla iletilmiştir?

A) İletim
B) Konveksiyon
C) Işınım
D) Soğurma

Çözüm:
Metal kaşıkta ısı, taneciklerin doğrudan temas yoluyla aktarılmasıyla iletilir.

Doğru Cevap: A

---

Soru 2:

Elif, bir odada soba yandığında sobadan yayılan sıcaklığı hissetti. Bu ısının Elif’e ulaşması hangi yolla gerçekleşir?

A) İletim
B) Konveksiyon
C) Işınım
D) Karışım

Çözüm:
Sobadan yayılan ısı, ışınım yoluyla Elif’e ulaşır.

Doğru Cevap: C

---

Soru 3:

Murat, bir tencere içinde çorbayı karıştırırken, çorbanın her yerinin eşit sıcaklıkta olduğunu fark etti. Bu olay hangi yolla ısı iletimiyle ilgilidir?

A) İletim
B) Konveksiyon
C) Işınım
D) Buharlaşma

Çözüm:
Çorba gibi sıvılarda ısı, sıvı hareketleriyle taşınır. Bu olay konveksiyonla ilgilidir.

Doğru Cevap: B

---

Soru 4:

Zeynep, yazın güneşin altında bir taşın ısındığını fark etti. Güneşin ısısı taşa hangi yolla aktarılmıştır?

A) İletim
B) Konveksiyon
C) Işınım
D) Soğurma

Çözüm:
Güneşten gelen ısı, ışınım yoluyla taşa aktarılır.

Doğru Cevap: C

---

Soru 5:

Ali, odasında yanan bir sobanın etrafındaki havanın sıcak olduğunu hissetti. Bu olay sırasında ısı, odadaki havaya nasıl iletilmiştir?

A) İletim
B) Konveksiyon
C) Işınım
D) Karışım

Çözüm:
Hava hareketleriyle ısının yayılması konveksiyon ile gerçekleşir.

Doğru Cevap: B

---

Soru 6:

Ahmet, bir bardak sıcak çayı soğutmak için içine metal bir kaşık koydu. Bu durumda kaşık çayın ısısını hangi yolla alır?

A) İletim
B) Konveksiyon
C) Işınım
D) Buharlaşma

Çözüm:
Kaşık, ısıyı çaydan iletim yoluyla alır.

Doğru Cevap: A

---

Soru 7:

Elif, sıcak bir havada yanan bir mumun üzerindeki havanın yükseldiğini fark etti. Bu olay hangi yolla gerçekleşir?

A) İletim
B) Konveksiyon
C) Işınım
D) Erime

Çözüm:
Isınan hava, konveksiyon yoluyla yukarı doğru hareket eder.

Doğru Cevap: B

---

Soru 8:

Zeynep, bir tavanın altındaki ocağı yaktı ve bir süre sonra tavanın tüm yüzeyinin ısındığını fark etti. Bu ısının tavanın içine yayılması hangi yolla olur?

A) İletim
B) Konveksiyon
C) Işınım
D) Soğurma

Çözüm:
Tavada ısı, taneciklerin doğrudan temas yoluyla yayılır. Bu olay iletimle gerçekleşir.

Doğru Cevap: A

---

Soru 9:

Ali, bir kamp ateşi yakıp ellerini ısıttı. Ateşin ısısı hangi yolla ellerine ulaşmıştır?

A) İletim
B) Konveksiyon
C) Işınım
D) Buharlaşma

Çözüm:
Kamp ateşinin ısısı ışınım yoluyla Ali’nin ellerine ulaşır.

Doğru Cevap: C

---

Soru 10:

Murat, bir çaydanlıkta su ısıtırken suyun içinde kabarcıkların yukarıya doğru hareket ettiğini gördü. Bu olay hangi yolla ilgilidir?

A) İletim
B) Konveksiyon
C) Işınım
D) Donma

Çözüm:
Su ısındığında sıcak su tanecikleri yukarıya doğru hareket eder. Bu olay konveksiyon ile ilgilidir.

Doğru Cevap: B