İnsanın doğaya etkisi 9.Sınıf Coğrafya
Doğal çevreyi oluşturan dört unsur şunlardır;
Atmosfer (Hava küre): İçerdiği gazlarla canlılara yaşama imkanı sunar. Hava olayları bu kürede meydana gelir.
Litosfer (Taşküre): Yer kabuğunun üst kısmıdır. İnsanlar yaşam alanlarını, ekonomik faaliyetlerini litosfer üzerinde gerçekleştirir.
Hidrosfer (Su küre): Su, canlıların temel yaşamsal ihtiyacıdır.
Biyosfer (Canlı küre): Doğal çevreyi oluşturan bitki ve hayvanların oluşturduğu çevredir. İnsanlar yaşamsal faaliyetlerini devam ettirmek için bu canlılarla etkileşim içerisindedir.
İnsanoğlunun faaliyetleri sonunda doğal çevreyi oluşturan dört ortamdaki etkileri şu şekilde örneklendirilebilir;
Atmosfer’de
- Havaya çeşitli yabancı maddelerin karıştırılması hava kirliliğine, asit yağmurlarının oluşmasına neden olur. Asit yağmurlarıysa insanlara, hayvanlara, bitkilere, toprağa, suya, tarihi binalara zarar verir.
- Hava kirliliği insanlarda solunum yolu hastalıklarına neden olur. Yaşam kalitesini düşürür.
- Kloroflorokarbon (CFC) gazların salınması ozon tabakasında seyretmeye neden olur. Bu durum ultraviyole ışınların yeterince tutulmadan yeryüzüne ulaşmasına ve başta cilt rahatsızlığının oluşmasına neden olur.
- Atmosfere salınımı yapılan karbon gazları (fosil yakıtların tümünde karbon salınımı vardır.) küresel ısınmanın başlıca sebebidir.
Litosfer’de
- Yanlış arazi kullanımı nedeniyle artan erozyon
- Yerleşim alanlarının yanlış arazi kullanımı nedeniyle tarım arazilerine doğru genişlemeleri, tarım arazilerinin daralması, tarımsal üretimin azalması
- Yol yapımı çalışmalarının heyelan artışına neden olması
- Maden bölgelerinin işletmeye açılmasıyla, yüzey şekillerinde değişim olması, doğal yapının bozulması
- Tarımda kullanılan aşırı dozdaki kimyasal ilaçlar toprağın kirlenmesine neden olur.
Hidrosfer’de
- Akarsu ve göl sularının aşırı kullanılması, içme ve kullanma suyu temininde sorunlara yol açar.
- Akarsu ve göllerin kuruması, biyoçeşitliliğin zarar görmesine, toprakta aşırı tuzlanmaya, hidrolojik enerji üretiminde azalma olmasına neden olur.
- Kıyıların doldurularak kullanıma açılması, doğal yapıyı bozduğu gibi bu yerlerin sık sık doğal afetlerden zarar görmesine neden olur.
- Gerek endüstriyel gerekse evsel atıkların sulara karışması, su kirliliğine, su ürünleri üretiminde azalmaya, içme ve kullanma su temininin güçleşmesine, bulaşıcı hastalıklarda artışa, biyoçeşitliliğin zarar görmesine neden olur.
Biyosfer’de
- Orman tahribatı, toprak erozyonunun artmasına, biyolojik çeşitliliğin azalmasına, çölleşme etkisinin ortaya çıkmasına neden olur.
- Meraların yanlış kullanılması ve tahribatı, erozyonun artmasına ve hayvancılık faaliyetlerinin olumsuz etkilenmesine neden olur.
- Bitki örtüsündeki tahribatın neden olduğu erozyon, tarım topraklarının da zarar görmesine neden olursa bu durum açlık – kıtlık gibi geri dönülemez felaketlere kadar uzanan sonuçlar doğurabilir.
- Yanlış avlanma, bazı av hayvanlarının sayısının azalmasına hatta türlerin yok olmasına neden olabilir.
BİR YORUM YAZIN
ZİYARETÇİ YORUMLARI - 1 YORUM
harika olmuş ödevime aşırı yardımcı oldu hazırlayanların ellerine sağlık ;))ÇOK GÜZEL