İskender İmparatorluğu

• Makedonya kralı III. Alexander (İskender) Asya Seferine çıkarken güçlü bir ordu kurmuştur. Çoğunluğu yaya olan askerlerin ağır zırhları ve uzun mızrakları vardı. Başlangıçta yalnızca Yunanlılardan oluşan ordusunu daha sonra ele geçirdiği ülkelerden topladığı askerlerle güçlendirmiştir.
• Büyük İskender, Doğu Seferi’ni Pers İmparatorluğu’nun denetimindeki ticaret yollarını ele geçirmek amacıyla düzenlemiştir.
• İskender Perslerin oluşturduğu yol ağlarını geliştirerek ticarete ve ulaşıma önem vermiştir.
• Makedonya’dan Hindistan’a kadar geniş bir coğrafyaya egemen olan İskender, en tanınmışı İskenderiye (Mısır) olmak üzere 70’den fazla şehir kurmuştur. Var olan şehirleri de yeniden düzenlemiştir.

Roma İmparatorluğu

• Romalıların güçlü, düzenli ve disiplinli orduları vardı. Roma ordusunun çoğunluğu paralı askerlerden oluşuyordu.
• Romalılar oluşturdukları düzenli ordular sayesinde Akdeniz ve çevresinde geniş bir alana egemen olarak yüzyılIarca yönetmeyi başarmışlardır.
• Roma İmparatorluğu kurulduğu coğrafya gereği deniz ticaretine ve kolonizasyon faaliyetlerine yönelmiştir.
• Şehir devleti olarak ortaya çıkan Roma, yayılmacı bir politika izlemiştir.
• Ele geçirilen yerlerden elde edilen ganimet, vergi ve insan gücü sayesinde Roma’da refah düzeyi artmıştır.
• Roma İmparatorluğu’nun yükselişinde egemenlik altına alınan yerlerde düzenli yol ağları kurmaları ve bu yolları güvenli hale getirmeleri de etkili olmuştur.
• Romalı tüccarlar, Akdeniz ve Batı Avrupa’daki Roma topraklarında oluşan barış ortamından faydalanarak uzun mesafeli ticaret yapmışlardır.

Bilgi: Arkeolojik kazılarda aynı imalathanede üretilen benzer çanak, çömlek, seramik gibi maddi unsurların birbirlerinden binlerce kilometre uzaklıktaki noktalarda bulunmaları Romalıların uzun mesafeli ticaret yaptıklarının kanıtıdır.

Sasani İmparatorluğu

• Sasaniler her alanda olduğu gibi askeri sistemde de Persleri örnek alarak güçlü bir ordu kurmuşlar, güçlü süvari birlikleri oluşturmuşlardır. Bu ordu sayesinde İran, Irak ve Anadolu’ya egemen olmuşlardır.
• Sasani Devleti’nde ekonomi, topraktan alınan vergilere dayanmaktaydı.
• Sasaniler topladıkları vergilerin önemli bir kısmını ordunun donatılmasına ve liman, köprü, konaklama yeri gibi ticarete hız kazandıracak eserlere harcamışlardır.
• Sasaniler, gelirlerini artırmak için üreticiyi destekleyen yasalar çıkarmışlardır.
• Hint Okyanusu’nda, Orta Asya’da ve Güney Rusya’da uluslararası ticarete egemen olmuşlardır.
• Sasaniler, Perslerdeki satraplık sistemine benzeyen ancak daha merkezi bir eyalet sistemi uygulamışlardır.

Çin İmparatorluğu

• Çin İmparatorluğu’nun silahlı gücü toprak sahipleri tarafından sağlanıyordu.
• Çin ordusu askeri teşkilat ve teçhizat bakımından Türklerden etkilenmiştir.
• Çin, dağlar ve nehirlerle bölünmüş çok geniş topraklara sahiptir. İklimi ve coğrafi farklılıkları nedeniyle de Kuzey ve Güney Çin olmak üzere iki bölgeye ayrılmıştır.
• Çin ekonomisinin temeli tarıma dayalıdır.
• İpek Yolu üzerinden batı ülkelerine ihraç edilen ipek, baharat ve porselen gibi ürünler Çin ekonomisine büyük katkı sağlamıştır.
• Çin’de özel mülkiyet yaygınlaşsa da, “toprakların toplumun tamamına ait olduğu” düşüncesi hep var olmuştur.

Moğol İmparatorluğu

• Moğollar gönüllü birliklerden oluşan güçlü, düzenli ve disiplinli ordular kurmuşlardır.
• Moğol ordusu, Hun Hakanı Mete Han’ın geliştirdiği onlu sisteme uygun olarak on, yüz, bin ve on bin şeklinde bölümlere ayrılmıştır. Birliklerin bu şekilde olması ordunun sevk ve idaresinde büyük kolaylıklar sağlamıştır.
• Moğol ordusu hafif süvari birliklerinden oluştuğu için manevra kabiliyeti yüksek olup hızlı hareket edebilmiştir.
• Moğolların yaşadığı İç Asya’da iklim şartları tarım için elverişli değildi. Bu nedenle halkın temel geçim kaynağı hayvancılık olmuştur.
• Hayvanlar için otlak arayışı Moğolların, konar-göçer yaşam tarzını benimsemelerine neden olmuştur.
• Moğollar yerleşik topluluklar ile ticarete önem vermişler, özellikle de canlı hayvan ticareti yapmışlardır.
• Cengiz Han, Harzemşahlar hükümdarı Celalleddin’e “Dünyanın imarı ticaretle olur, onun için aramızdaki ticari münasebetleri geliştirelim.” demiştir.