İnsanların içinde yaşadığı ve çeşitli ekonomik faaliyetlerini gerçekleştirdiği alanların tümüne yerleşme denir. Yerleşmeler, tarihsel süreçte büyük değişim yaşamıştır. Yaşanılan çevrenin coğrafi şartlarına bağlı olarak insanoğlu ilk önce mağara, ağaç kovuğu gibi doğal barınakları kullanmışlardır. Daha sonra doğal çevreden elde ettiği malzemelerle inşa ettiği kulübe ve çadırlarda yaşamış, günümüzde ise çok katlı binalar ve gökdelenlerde yaşamaya başlamıştır.

İnsanoğlu doğal çevrenin olumsuzlukların korunmak için yerleşmeye ihtiyaç duymaktadır. Bu ihtiyaçlar içerisinde iklimin olumsuz etkilerinden ve yabani hayvanlara karşı korunma, güvenli bir alanda dinlenme ve uyuma ile yaşam malzemelerini güvence altına alarak saklama gelmektedir.

İlk yerleşmelerin konumu belirlenirken;
Su kaynaklarına yakın olması
Verimli tarım alanlarının bulunması
Yakacak temini ve meyve toplama için ormanların bulunması
Av hayvanları bakımından zengin olması
Korunaklı bir alanda bulunması

gibi bazı özelliklere dikkat edilmiştir.

Dünya üzerindeki ilk yerleşmeler ılıman kuşakta içerisinden akarsular geçen verimli tarım alanları olan Nil, Fırat ve Dicle, Ganj ve İndus ile Sarıırmak nehirlerinin vadileriyle Orta Amerika’da Meksika’da ve Güney Amerika’da And Dağları üzerinde ortaya çıkmıştır.

Paleolitik dönemde avcı ve toplayıcı olan insanoğlu daha çok doğal barınaklar olan mağaralara, ağaç kovuklarına ve kaya çıkıntılarının altına yerleşmiştir. Bu mağaralar içerisinde Çin’deki Çukutien, Almanya’daki Neandertal, Türkiye’de Karain (Antalya) ve Yarımburgaz (İstanbul) mağaraları bulunmaktadır.