İlk Türk Devletlerinde Dini İnanış 9.Sınıf Tarih
Türklerde farklı kültürlere ve inançlara hoşgörüyle yaklaşılmıştır. Başlıca inançlar;
1) Totemizm: Tabiatta bulunan dağ, tepe, orman gibi bazı varlıkların ruhlarının olduğuna inanmışlar ve bunları kutsal kabul etmişlerdir. Totemlere ongun denmiştir.
Not: Türklerde en eski inanış Totemizmdir.
2) Atalar Kültü: Türkler ölmüş atalarının ruhlarının kendilerine yardım edeceklerine inanmışlar bundan dolayı atalarına saygı duyarak atalarının mezarlarını ziyaret etmiş ve ataları için kurban kesmişlerdir.
3) Şamanizm: Şamanizm bir dinden ziyade daha çok büyü ve gizli güçlere inanma biçimidir. Bu inanç temsilcilerine Şaman (Kaman) denir. Şamanlığın kan yoluyla geçtiği düşüncesi vardır. Şamanizmde şifa vericilik esastır.
4) Gök Tanrı İnancı: İlk Türk devletlerinde en yaygın inançtır. Bu inançta tek tanrı vardır. Tanrı sonsuzdur, herhangi bir şekle sokulamaz, can veren de, öldüren de odur. Bu dini inançta din adamlarına Kam (Baksı) ismi verilmiştir. Kamlara saygı duyulmuş fakat devlet işlerine müdahalesine izin verilmemiştir. Ayrıca din adamları ayrıcalıklı konumda yer almamıştır.
Uyarı: Gök Tanrı inancından dolayı Türklerde putperestlik yoktur.
Ayrıca Türklerde,
1. Umay: Doğumun ve bereketin simgesi olarak kabul edilen tanrıça
2. İdil Yersu: Gizli güçleri olduğuna inanılan ruhlar
3. Yada taşı: Yağmur yağdırmak ve rüzgar estirmek için başvurulan ve kutsal kabul edilen varlık gibi inançların dışında Budizim, Maniheizm, Hristiyanlık, Musevilik gibi dinler yayılmıştır.
- Türklerde ölen kişinin ardından yas tutulmuş ve yuğ adı verilen cenaze törenleri düzenlenmiştir. Ayrıca Türkler ölü aşı ismi verilen yemekler vermişlerdir. Yuğ töreni halkın birlikte yaşama ve dayanışma duygusunu güçlendirmiştir.
- Türklerde ahiret inancı vardır.
Türklerde ahiret inancının göstergeleri;
1. Ölen insanları kurgan adı verilen mezarlara eşyalarıyla birlikte gömmeleri
2. Ölen kişinin savaşta öldürdüğü kişi kadar mezarının başına Balbal adı verilen taşların dikilmesi
Uyarı: Balbaldaki kişilerin öbür dünyada ona hizmet edecekleri düşüncesi vardır.
3. Ölülerin ruhlarının öbür dünyaya temiz gitmesi için bir süre saflaştırma adıyla bekletilmesi
4. Cennet (uçmağ) ve cehennem (tamu) kavramlarının oluşması.
Uyarı: Türklerde bedenin değil ruhun öbür dünyada dirileceğine inanıldığı için mumyacılık gelişmemiştir.