Ilıman İklimler (Orta Kuşak İklimler) 9.Sınıf Coğrafya

Genel olarak orta kuşak enlemlerinde etkili olan iklimlerdir. Yıl içinde güneş ışınlarının geliş açısındaki değişime bağlı olarak bu iklimlerde dört mevsim belirgin olarak yaşanır.

1. Akdeniz İklimi (Kışı Yağışlı Subtropikal İklim)

300 – 400 Kuzey ve Güney enlemleri arasında kıtaların batı kesiminde görülür. Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçer. Genel olarak Akdeniz kıyılarında görüldüğü için bu adı almıştır.

Akdeniz İkliminin Özellikleri

  • Yıllık sıcaklık ortalaması 19-20°C civarındadır.
  • Yıllık sıcaklık farkı 18°C civarındadır.
  • Yıllık yağış miktarı 800-1000 mm civarındadır.
  • Yağış rejimi düzensizdir. Yağışların % 50’si kışın düşer, yazlar kuraktır.
  • Yağışlar cepheseldir.
  • Akdeniz iklim bölgesinin kırmızı renkli kalkerli toprağı terra rosa suyu geçiren, orta verimlilikte bir topraktır.
  • Doğal bitki örtüsü kışın yaprağını dökmeyen maki denilen kısa boylu ağaçlardır. Bu ağaçlar yaz kuraklığına dayanıklı, don olaylarına dayanıksızdır.

UYARI: 300 enlemindeki yüksek basınç alanı yaz mevsiminde alanını genişleterek Akdeniz havzasını etkisi altına aldığından sıcak ve kurak geçer. Kış mevsiminde kuzeyden gelen soğuk hava cephe yağışları oluşturur.

Akdeniz İkliminin Görüldüğü Yerler

1. En belirgin olarak Akdeniz çevresi ve Güney Portekiz
2. Afrika’nın güneyindeki Kap bölgesi (Cape Town)
3. Avusturalya’nın güneybatısındaki Perth bölgesi
4. Kuzey Amerika’da Kaliforniya kıyıları
5. Güney Amerika’da Orta Şili

2. Ilıman Okyanusal İklimi

Orta kuşak karalarının batı kıyılarında, 30°-60° Kuzey ve Güney enlemleri arasında, yazların fazla sıcak, kışların fazla soğuk olmadığı, her mevsimi yağışlı bir iklimdir.

Ilıman Okyanusal İkliminin Özellikleri

  • Yıllık sıcaklık ortalaması 15°C civarındadır.
  • Yıllık sıcaklık farkı ise 14-20°C civarındadır.
  • Oluşumunda Batı Rüzgarları ve sıcak su akıntılarının etkisi vardır.
  • Yıllık yağış miktarı 1500 mm’dir.
  • Yağış rejimi düzenlidir. Sonbaharda yağışlar artar.
  • Yağış şekli, cephesel ve yamaç yağışıdır.

  • Doğal bitki örtüsü yayvan ve iğne yapraklı ağaçlardan oluşan karışık ormanlardır. Ormanların tahrip edildiği yerlerde çayırlar bulunur.
  • Geniş yapraklı orman örtüsünün altında kahverengi orman toprakları yer alır.

Ilıman Okyanusal İkliminin Görüldüğü Yerler

1. Batı ve Kuzeybatı Avrupa
2. ABD ve Kanada’nın batı kıyıları
3. Güney Şili
4. Avustralya’nın kuzeydoğusu ve Yeni Zelanda

UYARI: Sonbaharda yağışların artmasının nedeni; yaz mevsiminin bitmesiyle yüksek dağ ve yamaçların soğumasına bağlı olarak, soğuk yamaç boyunca yükselen sıcak havanın soğuyup yağış getirmesidir.

3. Ilıman Karasal İklim (Step İklimi)

Orta kuşakta denize uzak karaların iç kesimlerinde yazların sıcak, kışların soğuk ve kar yağışlı geçtiği iklimdir.

Step İkliminin Özellikleri

  • Yıllık sıcaklık ortalaması 12-13°C civarındadır.
  • Yıllık sıcaklık farkı 25-30°C civarındadır.
  • Yıllık yağış miktarı 300-500 mm’ dir.
  • Yağış rejimi düzensizdir. En çok yağış ilkbahar mevsiminde görülür. Çünkü ısınma erken başlar. Yağışlar kıyı bölgelere göre çok azalmıştır.
  • İlkbahar yağışları konveksiyoneldir.

  • Doğal bitki örtüsü bozkırlardır (Step).
  • Kahverengi ve kestane renkli step toprakları görülür.

Step İkliminin Görüldüğü Yerler

1. Orta ve Doğu Avrupa
2. Asya’nın iç kesimlerinde
3. Kuzey Amerika’nın iç kesimlerinde

4. Sert Karasal İklim

Orta kuşağın soğuk kuşağa komşu olduğu 40° – 65° Kuzey enlemleri arasındaki karaların iç kısımları ile yüksek dağlık bölgelerde görülen, yazların kısa, serin ve yağışlı, kışların uzun ve çok soğuk geçtiği iklimdir.

Sert Karasal İklimin Özellikleri

  • Yıllık sıcaklık ortalaması 0-5°C arasında değişir.
  • Yıllık sıcaklık farkı 30-40°C civarındadır.
  • Yıllık yağış miktarı 500-600 mm civarındadır. Karasallıktan dolayı yağış azalmıştır.
  • Yağış rejimi düzensizdir. Daha çok yaz mevsiminde görülür. Nedeni ısınmanın geç başlamasıdır.
  • Yağışlar konveksiyoneldir.
  • Yağışın azaldığı yerlerde çayırlar, biraz arttığı yerlerde iğne yapraklı ormanlar (Sibirya’da tayga denilmektedir.) doğal bitki örtüsünü oluşturur.

  • Çayırların bulunduğu yerlerde çok verimli çernezyom denilen kara topraklar, iğne yapraklı ormanların altında da podzol denilen kül rengi topraklar bulunur.

Sert Karasal İklimin Görüldüğü Yerler

1. Asya’da Sibirya
2. Avrupa’nın doğusu
3. Kuzey Amerika (Kanada)

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

Ilıman İklimler (Orta Kuşak) Özellikleri 9.sınıf coğrafya konu özet ders notu