İkili Adlandırma Sistemi 9.Sınıf Biyoloji
Canlıların ikili adlandırılmasını ilk kez Linnaeus (Linne) yapmıştır. Her canlı türüne Latince kelimelerden oluşan iki ad verilir. İlk isim canlının cins ismidir, yani hangi cinse ait olduğunu gösterir. İlk ismin ilk harfi büyük harfle yazılır, diğer harfler küçüktür. İkinci ad bir tamamlayıcı kelimedir, yani canlının çeşidini açıklar. İlk olarak Carolus Linnaeus tarafından yapılan bu adlandırmaya ikili adlandırma denir.
Akrabalık derecesini gösteren ilk isimdir, yani bu iki canlının aynı cinsten oldukları anlaşılır. İki canlının ilk adları farklı, İkinci adları aynı ise bu onların yakın akraba olduğunu göstermez.
Örneğin Morus nigra ile Sambucus nigra canlılarının ikinci isimleri aynı, ancak cins isimleri olan ilk isimleri farklı oldukları için yakın akraba değildirler.
Morus alba ve Morus nigra, yakın akrabadır çünkü cins isimleri aynıdır. Her bilim dalında olduğu gibi sınırlandırılma biliminde de yeni bazı uygulamalar yapılmaktadır.
Ökaryot canlı alemleri (Protista, Mantarlar, Bitkiler, Hayvanlar) bir üst sistematik birim olan Eukarya domain biriminde toplanmıştır.
Bakteriler alemi, Bacteria domainînde, Arkeler Archaea domaininde yer alır.
Çözümlü Örnek Test Soruları
İkili Adlandırma Sistemi
Soru 1: İkili adlandırma sisteminin temelini atan bilim insanı kimdir?
A) Charles Darwin
B) Carl Linnaeus
C) Gregor Mendel
D) Louis Pasteur
Cevap: B
Çözüm: Carl Linnaeus, ikili adlandırma sistemini geliştiren bilim insanıdır.
Soru 2: İkili adlandırma sisteminde bir canlının adı nasıl yazılır?
A) Tür adı büyük harfle başlar
B) Cins adı küçük harfle başlar
C) Cins adı büyük harfle, tür adı küçük harfle başlar
D) Her iki ad büyük harfle başlar
Cevap: C
Çözüm: İkili adlandırmada, cins adı büyük harfle, tür adı ise küçük harfle başlar.
Soru 3: Homo sapiens türündeki “Homo” kelimesi neyi ifade eder?
A) Tür adı
B) Cins adı
C) Aile adı
D) Sınıf adı
Cevap: B
Çözüm: Homo sapiens adında “Homo” cins adını ifade eder.
Soru 4: İkili adlandırma sistemi hangi dilde yapılır?
A) İngilizce
B) Fransızca
C) Yunanca
D) Latince
Cevap: D
Çözüm: İkili adlandırma sistemi Latince olarak yapılır, bu bilimsel iletişimde ortak bir dil sağlar.
Soru 5: İkili adlandırma sisteminde tür adı yazılırken hangi kurala dikkat edilir?
A) Büyük harfle başlar
B) Tamamı büyük harflerle yazılır
C) Küçük harfle başlar
D) Altı çizilmez
Cevap: C
Çözüm: Tür adı her zaman küçük harfle başlar.
Soru 6: İkili adlandırmada cins ve tür isimleri nasıl yazılır?
A) İtalik veya altı çizili
B) Büyük harfle ve koyu yazılır
C) Sadece italik yazılır
D) Küçük harfle yazılır
Cevap: A
Çözüm: İkili adlandırma yapılırken cins ve tür isimleri italik veya altı çizili yazılır.
Soru 7: İkili adlandırma sistemi, biyolojik sınıflandırmada hangi düzeyleri kapsar?
A) Tür ve aile
B) Cins ve tür
C) Sınıf ve takım
D) Alem ve şube
Cevap: B
Çözüm: İkili adlandırma sistemi, cins ve tür isimlerini içerir.
Soru 8: Felis catus adı hangi canlıya aittir?
A) Köpek
B) İnsan
C) Kedi
D) At
Cevap: C
Çözüm: Felis catus, evcil kedinin bilimsel adıdır.
Soru 9: İkili adlandırma sistemine göre Panthera leo adı aşağıdakilerden hangisini ifade eder?
A) Aslan
B) Kaplan
C) Leopar
D) Puma
Cevap: A
Çözüm: Panthera leo, aslanın bilimsel adıdır.
Soru 10: İkili adlandırma sistemi hangi amaca hizmet eder?
A) Canlıları gruplara ayırmak
B) Canlıların kökenini belirlemek
C) Canlılara evrensel bir isim vermek
D) Canlıların evrimsel geçmişini göstermek
Cevap: C
Çözüm: İkili adlandırma sistemi, canlılara evrensel bir bilimsel isim verilmesini sağlar.
İkili Adlandırma: Canlılar Latince iki kelimeden oluşan isimler ile adlandırılmaktadır. İkili adlandırmada birinci isim büyük harfle başlar. Birinci isim
canlının cins adıdır. İkinci isim ise küçük harfle başlar ve canlının tanımlayıcı ismidlr, genellikle canlıya ait bir özelliği vurgular. İki isim birlikte canlının tür adını oluşturur ve İtalik yazılır. Örneğin; Morus nigra kara dutun, Marus alba beyaz dutun bilimsel adıdır. İlk isimlerinin aynı olması kara ve beyaz dutun aynı cins olduğunu bize kanıtlamaktadır. nigra’nın ikinci isimleri aynı olmasına rağmen bu iki bitki aynı cins değildir. Pinus nigra, kara çamın bilimsel adıdır.
Dikkat: Canlıların akrabalık derecesinin saptanmasında büyük harfle başlayan cins adına bakılır. İkinci isimler tanımlayıcıdır, akrabalık derecesini belirlemede kullanılamaz.