II. MAHMUT DÖNEMİNDE YAPILAN YENİLİKLER

Askeri Alanda Yapılan Yenilikler

Sekban-ı Cedit (1808)

III. Selim’in Batı tarzında kurduğu modern Nizam-ı Cedit ordusu Kabakçı Mustafa İsyanı sonucu kaldırılmıştı. Sadrazam Alemdar Mustafa Paşa, Nizam-ı Cedit’e benzer bir ordu kurdu. Ancak tepkilerden çekinildiği için kurulan yeni orduya Sekban-ı Cedit adı verildi. Daha sonra bir yeniçeri isyanı sonucu Alemdar Mustafa Paşa öldürüldü. Sekban-ı Cedit Ocağı kaldırıldı.

Eşkinci Ocağı (1825)

II. Mahmut, yozlaşmış olan Yeniçeri Ocağı’nı ıslah etmek amacıyla Eşkinci Ocağı‘nı kurdu. Ancak yeniçerilerin isyanı sonucu kurulan yeni ordu kaldırıldı.

Vak’ayı Hayriye (1826)

Yeniçeri Ocağı’nı kaldırdı. bu olaya Vaka-i Hayriye (hayırlı olay) denildi. Yeniçeri Ocağı kaldırıldıktan sonra Asâkir-i Mansure-i Muhammediye adıyla yeni bir ordu kuruldu. Bu ordunun eğitimi için Avrupa’dan subaylar getirtildi. Bu subaylar Asâkir-i Mansure-i Muhammediye Ordusu’na Batı tarzı askeri metotlarla eğitim verdi. Vilayetlerde 1634 yılında “Redif” adıyla yeni bir askeri teşkilat geliştirildi.

Yeniçeri Ocağı’na son verilmesiyle;

• Yeniliklerin önündeki en büyük engel ortadan kaldırıldı.
• Merkezi otorite güçlendi.

Yapılan Yenilikler

• Divan teşkilatı kaldırılarak yerine Avrupa’da uygulanan nazırlılar/bakanlıklar kuruldu.
• Sadrazama Başvekil, Defterdar’a Maliye Nazırı, Sadaret Kethüdası’na Dahiliye Nazırı, Reis-ül Küttab’a Hariciye Nazırı denildi.
• Sadrazam ve Şeyhülislam’ın yetkileri, bakanlar arasında paylaştırılarak sınırlandırıldı.
• Evkaf Nezareti kuruldu.
• Meclis—i Hass-ı Vükela kurularak hükümet işleri yürütülmeye çalışıldı.
• Muhtarlıklar kuruldu.
• Rüştiye (ortaokul) açıldı.
• Mekteb-i Ulum-u Edebiye adıyla orta dereceli okullar açıldı.
• İlköğretim zorunlu hale getirildi.
• Mekteb-i Harbiye (Harp Okulu) açıldı.
• Tıphane—i Amire, Cerrahane ve Mekteb-i Şahane-i Tıbbiye (Tıp Okulu) açıldı.
• Mızıkay—ı Hümayun (Bando Okulu) açıldı.
• Takvim-i Vakayi adıyla ilk resmi gazete çıkarıldı.
• Maliye Bakanlığı kuruldu.
• İltizam Usulü ve Tımar Sistemi kaldırıldı.
• Dışarıya para çıkışını önlemek amacıyla devlet memurlarının ve askerlerin elbiselerinin yerli kumaştan yapılması kararlaştırıldı.
• Devlet memurlarının ceza ve yargı işlerini düzenleyen yasa ve kuralları belirleyen Meclis—i Val’ayı Ahkâm-ı Adliye kuruldu.
• Müsadere Usulü (Ölen veya görevden uzaklaştırılan memurların mallarına el koyma uygulaması) kaldırıldı. Halka özel mülkiyet hakkı verildi.
• Posta ve polis teşkilatları kuruldu.
• Askeri amaçlı ilk nüfus sayımı yapıldı. (Bu nüfus sayımında sadece erkekler sayılmıştır.)