SOSYAL YARDIM POLİTİKALARI

• II. Abdülhamit sosyal politika izlemenin devlet açasından gerekli olduğunu fark etmişti. Bu doğrultuda bazı gelenekleri daha sistematik hale getirterek imparatorluk geneline yaymaya çalışmıştır. Her ne kadar merkeziyetçiliğe önem verse de bir yandan da moderniteyi desteklemiştir. Fakat bunu yaparken geçmişi reddetmeyi doğru bulmamıştır. Örneğin padişahın halkını mutlu etmek için verdiği hediyeler anlamına gelen atiyye-i seniyye geleneğini sürdürmüştür.
• II. Abdülhamit atiyyeleri memurlara günümüzün tabiriyle prim olarak, performans olarak vermiştir. Sosyal yardım olarak dağıttırmıştır. Bu da memurların devlete bağlılığını arttırıcı etkiye neden olmuştur.
• Yine bu dönemde iş kazası geçirenler ile gazilere de maaş bağlanmıştır. Zaten Osmanlı Devleti iş kazası geçirenlere tekaüdiye isimli bir maaş veriyordu. II. Abdülhamit bunu daha belirgin hale getirtmiştir.
• İş kazası mağdurları ve engelliler için emeklilik fonları ayrılmıştır. Engellilerin eğitimi için II. Abdülhamit Dönemi’nde İstanbul’da Sağır, Kör ve Dilsizler Okulu açıldı. Ayrıca yaşlı, kimsesiz bakıma muhtaç kişiler için hayır kurumları oluşturuldu.

DARULACEZE

1891’de İstanbul Okmeydanı’nda kuruldu. Bakıma muhtaç yaşlılara, dilenmek zorunda kalan fakirlere, kimsesizlere ve çocuklara destek olması amacıyla kurulmuştur. Kuruluş masrafları padişahın şahsi desteği, hazine yardımı ve piyango tertibînin gelirleri ile karşılanmıştır.

HAMİDİYE ETFAL HASTANESİ

1899’da İstanbul Şişli’de kurulmuştur. Bu hastanenin yapılmasında II. Abdülhamit’in çok sevdiği kızı Ayşe Sultan’ın difteriden ölmesi etkili olmuştur. Etfal çocuklar demektir.

DARULEYTAM

Büyük savaşlar ve göçler sonucunda sahipsiz kalmış yetim ve dullar için kurulmuştur.