BİRİNCİ MAHMUT DÖNEMİ (1730 – 1754)
Osmanlı – İran İlişkileri
Osmanlı’nın yenilgisiyle devam eden savaşlar Birinci Mahmut’un tahta geçmesinden sonra Osmanlı’nın lehine gelişti. Tebriz ve Hemedan’ın İran’dan geri alınması üzerine Şah İkinci Tahmasb barış istedi. Bunun üzerine 1732’de Ahmet Paşa Antlaşması imzalandı.
Bu antlaşmaya göre;
- Dağıstan, Tiflis, Gence, ve Revan Osmanlı Devleti’nde kalacak,
- Tebriz, Hemedan ve Kirmanşah İran’a bırakılacak,
- Aras Nehri taraflar arasında sınır kabul edilecekti.
- İran’da tahta geçen Nadir Şah, Ahmet Paşa Antlaşması’na uymayarak Osmanlı toprağı olan Bağdat’a saldırdı. Osmanlı’nın üstünlüğüyle sonuçlanan savaşlardan sonra 1736’da İstanbul Antlaşması imzalandı.
Bu antlaşmaya göre;
- Osmanlı Devleti Nadir Şah’ı İran şahı olarak tanıyacak,
- Aras Nehri sınır kabul edilecekti
- Nadir Şah 1743’te tekrar Osmanlı Devleti’ne saldırdı. Bu savaşlara 1746’da Kerden (İkinci Kasr-ı Şirin) Antlaşması ile son verildi.
1736 — 1739 Osmanlı – Rus ve Avusturya Savaşları
Rusya’nın 1736’da Kırım’ı işgal etmesi üzerine Osmanlı Devleti Rusya’ya savaş açtı. Savaştan önce Rusya ile ittifak kuran
Avusturya, savaş döneminde Rusya ile birlikte hareket etti. Rusya ile Avusturya arasında kurulan ittifaka göre Osmanlı topraklarından Kırım’ı Rusya; Sırbistan ve Bosna – Hersek’i Avusturya alacaktı. Aynı anda iki cephede iki güçlü devletle savaşan Osmanlı Devleti önemli başarılar elde etti. İsveç’in Osmanlı Devleti’nin yanında savaşa girme hazırlıkları yapması üzerine Rusya barış istedi. Fransa’nın arabuluculuğu sonucu Avusturya ve Rusya ile ayrı ayrı Belgrad Antlaşması imzalandı (1739).
Bu antlaşmaya göre;
- Avusturya, Pasarofça Antlaşması ile aldığı Belgrad’ı geri verecek,
- Azak Kalesi yıkılmak şartıyla Rusya’ya bırakılacak,
- Rusya Karadeniz’de hiçbir ticaret ve savaş gemisi bulundurmayacak,
- Rusya savaş sırasında aldığı yerleri geri verecek,
- Rus çarı protokol bakımından Fransa kralına denk sayılacaktı.
Sonuçları:
- Osmanlı Devleti Belgrad’ı geri aldı.
- Karadeniz’in bir Türk gölü olduğunu Rusya son kez kabul etti.
