I. Kök Türk Devleti (552-630) 9. Sınıf Tarih
- Tarihte Türk adını ilk defa resmi devlet ismi olarak kullanan I. Kök Türk Devleti, Bumin Kağan tarafından Avar hakimiyetine son verilerek Ötüken’de kurulmuştur (552).
- Bumin Kağan, İl Kağan unvanıyla ülkeyi doğu ve batı şeklinde iki idari birime ayırmış, batı bölümünü yönetmekle kardeşi İstemi Yabgu’yu görevlendirmiştir. Bu uygulama ile ülke yönetiminin kolaylaştırılması amaçlanmıştır.
- İstemi Yabgu, İpek Yolu’nu denetimi altında tutan Ak Hunlara karşı Sasaniler ile iş birliği yapmış, Ak Hun Devleti’ne son vererek topraklarını Sasanilerle paylaşmıştır (557). İpek Yolu üzerinde hakimiyet mücadelesi yüzünden Sasanilerle arası açılınca Bizans ile ittifak kurmuştur.
- Mukan Kağan zamanında Kök Türk Devleti dünyanın en güçlü devletlerinden biri haline gelmiştir. Mukan Kağan Kore’den Karadeniz’e kadar uzanan sahada yaşayan bütün Töles ve diğer Türk boylarını, kuzeyde Kırgız Türklerini ve yabancı kavimleri devlete bağlamıştır.
- Mukan Kağan’dan sonra kardeşi Taspar Kağan (Ta-Po) devletin başına geçmiştir. Bu dönemde Kök Türkler güç kaybetmeye başlamıştır.
- Doğuda Tapo Kağan’ın, batıda İstemi Yabgu’nun ölümlerinden sonra çıkan taht kavgaları I. Kök Türk Devleti’nin zayıflamasına neden olmuştur. Devletin batı tarafını babası İstemi’den sonra idare etmeye başlayan Tardu, meydana gelen anlaşmazlıklardan yararlanarak Batı Kök Türk Devleti’nin bağımsızlığını ilan etmesiyle I. Kök Türk Devleti, Batı ve Doğu olmak üzere ikiye ayrılmıştır (582).
- Doğu Kök Türk Devleti 630, Batı Kök Türk Devleti ise 659’da Çin hakimiyetine girmiştir.
BİR YORUM YAZIN
ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM