Herhangi bir konuyla alakalı insanlarla fikir alışverişinde bulunmaya istişare denir. İstişarenin bizim dilimizdeki karşılığı danışmadır.

”…(Ey Peygamber) işlerinde onlarla fikir alışverişinde bulun… ” (Al-i İmrân Suresi 159. ayet)

Hz. Muhammed hayatı boyunca bu ayete göre hareket etmiştir. 0, her hangi bir konuyla ilgili kararını vermeden önce o konuda uzman olan kişilerle istişare yapmıştır. Onların fikirlerini almış ve ona göre nihai kararını vermiştir. Hayatında alacağı her önemli konuda danışarak iş yapmıştır. Örneğin Hz. Muhammed Hz. Hatice’nin kendisine
evlenme teklifinde bulunduğu zaman konuyu öncelikle amcası Ebu Talip ile istişare etmiş ve ona göre kararını bildirmiştir.

Hz. Muhammed’in Hayatından İstişare Örnekleri

• Uhut savaşından önce kendi düşüncesi farklı olmasına rağmen, sahabelerle yaptığı istişare sonrasında çoğunluğun görüşüne göre hareket etmiştir.
• İlk vahyi aldığında hemen Hz. Hatice’nin yanına gelmiş ve onunla yaşadıklarını konuştuktan sonra onun tavsiyesi üzerine eşiyle beraber Varaka b. Nevfel’e gitmiştir.
• Hendek savaşı öncesinde yapılan istişarede Selma’ı—Farisi’nin söylediği fikir beğenilmiş ve çoğunluğun da kabul etmesine göre hendekler kazılarak savunma savaşı yapılmıştır.
• Hz. Hatice’nin kendisiyle evlenme teklifinde bulunduğunda durumu gidip amcasıyla görüşmüş ve ondan sonra kararını vermiştir.
• Kızlarını evlendireceği zaman, karar vermeden önce gidip ailesiyle ve kızlarıyla görüşerek onların fikirlerini almıştır.

Hz. Muhammed farklı meclislerde söylediği bir çok hadisle istişarenin önemine dikkat çekmiştir:
“Danışan asla pişman olmaz.”
“Bir millet, işlerini danışma ile yürüttüğü sürece sıkıntıya düşmez.” gibi sözleriyle danışmanın önemine işaret etmiştir.