HÜCRE ZARINDAN FARKLILAŞAN YAPILAR

1. Sil: Paramesyumda ve memelilerin soluk borusu hücrelerinde bulunur.

2. Kamçı: Öglenada, sperm hücresinde, volvox ve pandorina kolonisinde ve bazı bakterilerde bulunur.

3. Yalancı ayak: Amipte ve akyuvar hücrelerinde bulunur. Yalancı ayaklar hareket, savunma ve beslenmede (fagositoz) görev alır. Yalancı ayak hücre çeperi taşıyan canlılarda bulunmaz (bitki, mantar, bakteri v.s)

4. Mezozom: Oksijenli solunum yapan bakterilerde hücre zarının içe doğru yaptığı kıvrımlardır.

5. Villus: İnce bağırsakta besin emilimini sağlayan çıkıntılardır.

6. Pinositik cep: Zardan geçemeyen sıvıda çözünmüş besinlerin hücreye alınmasında görevlidir. Pinositik cep hücre zarından kopup besin kofuluna dönüşür. Yani besin kofulu da hücre zarından oluşan bir yapıdır. Pinositik cep ve besin kofulu hücre çeperi taşıyan canlılarda oluşmaz.

UNUTMA

Yalancı ayak ve pinositik cep hücre zarından oluşan geçici yapılardır.
Memelilerde sil, kamçı, yalancı ayak, mikrovillus (villus) ve pinositik cep bulunur ama mezozom bulunmaz.

HÜCRE İSKELETİNİ OLUŞTURAN YAPILAR

Hücre iskeletini oluşturan yapılar Mikroflament, Ara flament ve Mikrotübül olmak üzere 3 gruba ayrılır. Bu yapıların üçü de proteinden oluşmuş olup sadece ökaryotlarda bulunurlar. Örneğin Öglenadaki kamçı mikrotübül yapılı olduğu halde, bakterinin kamçısı mikrotübül yapılı değildir. Hücre iskeletini oluşturan yapılar; Hücrenin ve organellerin hareketini sağlama, Çekirdeğin yerini sabit tutma, Kromozomların hareketini sağlama, Kas kasılmasını sağlama ve hücre biçiminin korunmasını sağlama görevlerini yerine getirirler.

1. Mikroflament: Yalancı ayak ve mikrovillusların yapısını oluşturur. Yani hücre hareketi (yalancı ayak) ve besin emiliminde (mikrovillus) görev alır. Mikroflamentler aktin proteinlerinden oluştuğu için kas kasılmasında da görev alır. Ayrıca hayvan hücrelerinde boğumlanmada da görev alır.

2. Ara flament: Hücre zarı ile çekirdek zarı arasında bulunan telciklerdir. Çekirdeğin yerini sabit tutmada görevlidir.

3. Mikrotübül: Sil, kamçı ve sentriyoller mikrotübülden oluşur. Buradan da anlaşılacağı gibi mikrotübüller, hücre hareketinde görev alır (sil, kamçı). Ayrıca iğ ipliklerini oluşturup kromozomların hareketini de sağlar. Mikrotübüller hücre içindeki organellerin yer değiştirmesinde de görev alır.