Hikaye Unsurları 5.Sınıf Türkçe
HİKAYE UNSURLARI
Hikâye, gerçek ya da gerçekleşmesi mümkün olayların anlatıldığı kısa yazılardır. Hikâyelerin de diğer yazı türleri gibi belli bir planı vardır. Hikâyeler serim, düğüm ve çözüm bölümlerinden oluşur. Serim bölümünde olayın geçtiği çevre ve kişiler tanıtılır. Düğüm bölümünde hikâye bütün yönleriyle anlatılır. Merak unsurları ön plandadır. Çözüm bölümü ise hikâyenin sonuç bölümüdür. Düğüm bölümündeki merak unsurları tek tek çözülür. Hikâyeyi oluşturan unsurlar şunlardır: olay, yer, zaman, kişiler.
HİKAYE UNSURLARI
Olay: Hikâyede kahramanların başından geçen yaşantı ve durumdur.
Zaman: Olayın yaşandığı zaman dilimidir.
Yer: Hikâyede olayın yaşandığı çevredir.
Kişiler: Hikâyede anlatılan olayı yaşayan kahramanlardır.
Dikkat: Hikâyede yer unsuru çok detaylı anlatılmayabilir. Olayı anlatırken olayın yaşandığı çevre bazı ipuçlarıyla belirtilebilir. Hikâyede olaylar genellikle kısa bir zaman diliminde gerçekleşir. Bir mevsim, gün ya da sadece bir an hikâyedeki zamanın belirlenmesine yardımcı olur. Bazı hikâyelerde zaman belirtilmeyebilir. Hikâyelerdeki kişileri ana karakter ve yardımcı karakterler diye ayırabiliriz. Ana karakter, hikâyede olayın ortaya çıkmasında etkili olan kişi ya da kişilerdir. Yardımcı karakterler ise olayların ortaya çıkışında doğrudan etkisi olmayan, ana karakterin daha etkili anlatılmasına yardımcı olan kişi ya da kişilerdir.
Çözümlü Örnek Sorular ve Cümleler:
Soru 1:
“Bir hikayede olayların geçtiği yer hangi unsuru temsil eder?”
A) Zaman
B) Mekan
C) Karakter
D) Olay
Cevap: B) Mekan
Açıklama: Hikayede olayların geçtiği yer “mekan” unsuru olarak adlandırılır.
Örnek cümle: Hikayede olaylar genellikle deniz kenarında geçiyordu. (Mekan)
Soru 2:
“Bir hikayede geçen kişilere ne ad verilir?”
A) Zaman
B) Mekan
C) Karakter
D) Olay
Cevap: C) Karakter
Açıklama: Hikayede yer alan kişiler “karakter” olarak adlandırılır.
Örnek cümle: Hikayenin ana karakteri cesur ve yardımsever bir çocuktu. (Karakter)
Soru 3:
“Hikayede olayların gerçekleştiği an veya dönem hangi unsuru ifade eder?”
A) Zaman
B) Mekan
C) Karakter
D) Olay
Cevap: A) Zaman
Açıklama: Hikayede olayların gerçekleştiği an veya dönem “zaman” unsurunu ifade eder.
Örnek cümle: Hikaye, soğuk bir kış sabahında başlamıştı. (Zaman)
Soru 4:
“Bir hikayede ne olduğu, yani yaşanan gelişmeler hangi unsuru temsil eder?”
A) Zaman
B) Mekan
C) Karakter
D) Olay
Cevap: D) Olay
Açıklama: Hikayede yaşanan gelişmeler “olay” olarak adlandırılır.
Örnek cümle: Küçük çocuk ormanda kaybolmuştu ve onu bulmak için herkes seferber oldu. (Olay)
Soru 5:
“Bir hikayede olayların gerçekleştiği mekan, hangi unsura örnek olabilir?”
A) Zaman
B) Mekan
C) Karakter
D) Olay
Cevap: B) Mekan
Açıklama: Hikayenin geçtiği yer, olayların gerçekleştiği “mekan”dır.
Örnek cümle: Köyün meydanında toplanan kalabalık, heyecanla yarışı izliyordu. (Mekan)
Örnek Sorular:
Kurdun biri bakmış, dik kayaların üzerinde bir keçi dolaşıyor. Ağzının suyu akmış ama oralara nasıl tırmanacağını bilememiş. Aklına bir kurnazlık gelmiş. Keçiye, “Oralarda dolaşmaktan korkmuyor musun? Ya ayağın kayar da düşüverirsen… İn aşağı, bak ne güzel burası çayırlık, çimenlik.” demiş. Keçi, kurdun bu sözlerine kanmamış. “Senin beni çayıra çağırman benim karnım doysun diye değil, senin karnın doysun diye. Belli ki aç kalmışsın!” demiş.
Bu hikâyede aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabına ulaşılamaz?
A) Olay nerede geçmektedir?
B) Olay ne zaman yaşanmıştır?
C) Olay kimler arasında yaşanmıştır?
D) Olayın sonunda ne olmuştur?
Bir anne, kızını okuldan almak için okulun sokağına döndüğünde kendisini gören kızı kaldırımdan arabaya doğru koşmaya başladı. 0 sırada bir şimşek çaktı ve küçük kız durup yüzünü gökyüzüne çevirdi, gülümsedi; sonra annesinin arabasına koşmaya devam etti. Böylece, aynı hareketleri birkaç defa yaptıktan sonra nihayet annesinin arabasını park ettiği yere ulaştı.
Bu parçada aşağıdaki hikâye unsurlarından hangisine yer verilmemiştir?
A) Olay B) Yer B) Zaman D) Şahıs