Olaya bağlı bir metin türü olan hikaye, temelde olay ve durum hikayeleri olmak üzere iki bölümde incelenir.
Olay (Klasik) Hikayesi
Bir olay üzerine kurulan hikayelerdir. Bu tür hikayelerde ya- zar, başlangıca ve sona gereksinim duyar. Bu nedenle olay hikayeleri giriş (serim), gelişme (düğüm) ve sonuç (çözüm) bölümlerinden oluşur. Girişte kişi, olay, zaman ve yer gibi Ögeler kısaca tanıtılır. Gelişme bölümünde olaylar ya da olaylar zinciri verilir, merak unsuru öne çıkarılır, ayrıntılar üzerinde durulur. Sonuç bölümünde ise düğüm çözülür, olay bir sona bağlanır. Bu tür hikayelerde okura pek hayal hakkı tanınmaz.
- İlk örnekleri, Fransız yazar Guy de Maupassant vermiştir. Bu yüzden Maupassant tarzı hikaye olarak da bilinir.
- Olay veya olaylar mantıklı bir sıralama içinde verilir.
- Kişilerin karakter özellikleri, ruhsal durumları ayrıntı olarak ele alınır.
- Hikayeler çoğunlukla şaşırtıcı bir şekilde biter.
- Türk edebiyatındaki en önemli temsilcisi Ömer Seyfettin’dir. Ayrıca Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Reşat Nuri Güntekin, Halide Edip Adıvar, Refik Halit Karay, Tarık Buğra, Mustafa Kutlu, Haldun Taner, Sabahattin Ali gibi sanatçılar da genellikle bu tarz hikayeler kaleme almıştır.
Durum (Kesit) Hikayesi
Duygu, düşünce, hayal, davranış, kişisel ve sosyal yorumların ön planda olduğu hikaye türüdür. Hikaye bir sonuca bağlanmayabilir. Böylece okur üzerinde farklı çağrışım ve izlenimler oluşturulur. Hikayede kişiler, yer ve zaman gibi Ögeler genellikle sezdirilir. Olay ve merak ögesi, ikinci planda kalır.
- İlk örnekleri, Flus yazar Anton Çehov tarafından verilmiştir.
- Olay değil; yaşamdan bir kesit, kesitin içinde kişisel ve sosyal düşünceler, duygu ve hayaller ön plandadır.
- Olay örgüsünden çok, tema üzerinde durulur.
- Hayatın akışı içinde insanların davranışları, birbirleriyle ilişkileri, olay ve durumlar hatta hayalleriyle ilgili olarak gösterdikleri tepkiler verilmeye çalışılır.
- Türk edebiyatındaki en önemli temsilcileri Sait Faik Abasıyanık ve Memduh Şevket Esendal’dır. Rasim Özdenören de bu tarzda çok başarılı örnekler vermiştir.
elif
çoq iyi ab yia