KÜTLE HAREKETLERİ
Yer kabuğunun bir bölümü üzerindeki taş, toprak ve bitki tabakası ile birlikte dikey doğrultuda yer değiştirmesine heyelan (hareket) denir.
Eğimli yamaçlarda çeşitli faktörlerin etkisiyle toprağın bir bölümünün erimiş lav gibi yamaç boyunca yer değiştirmesine toprak kayması denir.
Heyelanın nedenleri;
beşeri faktörler
jeolojik yapı
eğimin fazla olması
yerçekimi
şiddetli yağışlar
yer sarsıntıları, deprem
bitki örtüsünün tahrip edilmesi
ses, gürültü, titreşim
arazinin yanlış kullanılması
Heyelandan korunma yolları
- Bitki örtüsü tahrip edilmemeli
- Heyelan bölgesi yerleşim ve sanayiye açılmamalı, açılmış olanlar kaldırılmalı
- Yamaç eğimine dik istinat duvarları örülmeli
- Heyelanı önlemek zordur ancak can ve mal kaybı en aza indirilebilir
- Su kanalları açılarak suyun kolay akışı sağlanmalı
- Yamaç dengesini bozan inşaat çalışmaları yapılmamalı
ÇIĞ
Dağlık ve engebeli bölgelerde bitki örtüsünden yoksun ya da tahrip edilmiş yamaçlardan aşağı doğru kütleler halinde hareket eden kar kütlesine çığ denir.
Türkiye’de ortalama yükselti ve engebenin fazla olması, dağlık arazilerin geniş yer tutması ve karasal iklim koşullarından dolayı çığ olayı görülür. Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz’de yaygındır.
Çığın nedenleri; Eğim, soğuk iklim koşulları, yer çekimi, patlama, gürültü ve titreşim.
Dünya’da çığ riskinin en yüksek olduğu yerler: Ant Dağları, İskandinav Yarımadası, Kuzey Avrupa, Kayalık Dağları, Himalayalar.
