Hayvan Benzeri Protistler (Protozoon) 9.Sınıf Biyoloji


Kategoriler: 9. Sınıf Biyoloji Konuları, Biyoloji
Cepokul

Kamçılılar

  • Hareket organelleri kamçıdır. Bazılarında iki bazılarında çok fazla sayıda kamçı bulunur.
  • Tatlı sularda yaşarlar ancak bazı türleri nemli topraklarda ve denizlerde de yaşar.
  • Öglena ve tripanosoma bilinen iki örneğidir.
  • Protista alemindeki bazı canlılar mantarlara benzer. Mantarlar gibi ölü organik artıkları ayrıştırırlar ancak mantarlardaki gibi kitin yapılı hücre duvarı bulundurmazlar.

Trypanosoma

  • Bir tür parazittir, insanlara çeçe sineğinden bulaşır.
  • Uganda, Tanzanya, Kenya, Etiyopya gibi ülkelerde yaşayan insanlarda, uyku hastalığına neden olur.
  • Parazit beyne ulaşınca, iltihaplanmaya yor açar ve kişide sürekli bir uyku hali, felç, yürümekte zorluk, konuşma bozuklukları ve bayılmalara neden olur.

Kök Ayaklılar (Rhizopoda)

  • Heterotrofturlar.
  • Tatlı sularda ve denizlerde yaşayabilirler.
  • Yalancı ayakları (pösdopod) ile hareket ederler ayrıca yalancı ayaklarını endositoz ile besin almak içinde kullanırlar.
  • Amip, foraminiferd, actinapodlar ve radiolariyla bilinen örnekleridir.

Amip

  • Heterotrof beslenir.
  • Yalancı ayakları ile aktif olarak hareket eder.
  • Yalancı ayaklar fagositoz ile besin alımını da sağlar.
  • Kontraktil kofulları ile içeri giren fazla suyu enerji harcayarak dışarı atar.
  • Eşeysiz üreme gösterir (mitoz bölünme). Bölünme yönü önemsizdir.

  • Bazı türleri parazittir.
  • Entamoeba histolytica denilen tür amipli dizanteriye neden olur.
  • Bu parazit vücuda girdiğinde kalın bağırsağa yerleşir ve kanlı ishale neden olur.

Silliler (Kirpikliler)

  • Heterotrof beslenirler.
  • Siller ile aktif hareket ederler.
  • Tatlı sularda ve denizlerde yaşayan türleri bulunur.
  • Paramesyum, stentor ve euplotes bilinen örnekleridir.

Paramesyum

  • Tatlı sularda yaşar.
  • Etrafı “pelikula” ile örtülüdür.
  • Hücre duvarı bulunmaz.
  • Siller ile hareket eder.
  • Pelikulanın altında “trikosistler” bulunur. Trikosistler savunmada görevlidir.
  • Kontraktil kofulları ile hücre içine giren fazla suyu dışarı atarlar.

  • Ağız ve anüsleri vardır.
  • Fagositoz ile alınan besin, bakteri, mikroorganizmaları parçalarlar (hücre içi sindirim).
  • Sindirim atıklarını anüsten dışarı atarlar.
  • Pelikuladan dolayı şekil değiştirmezler.
  • Biri büyük, diğeri küçük olmak üzere iki çekirdekleri bulunur.
  • Büyük çekirdek -› Metabolik faaliyetlerden ve eşeysiz üremeden sorumludur.
  • Küçük çekirdek -› Konjugasyonda görev alır.

Not: Paramesyumun eşeysiz üremesi mitoz bölünme ile gerçekleşir. Konjugasyon bir üreme şekli değildir. Konjugasyonda amaç çeşitlilik sağlar.

Sporlular(Sporozoa)

  • Özelleşmiş hareket organelleri (kamçı, sil gibi) bulunmaz.
  • Hayvanların vücudunda parazit olarak yaşarlar.
  • Besin kofulu ve kontraktil koful bulunmaz.
  • Eşeyli ve eşeysiz üremenin birbirini takip etmesi (metagenez) şeklinde ürerler.
  • Plazmodyum bilinen örneğidir.

Plazmodyum

  • Parazittir.
  • Sıtma hastalığına neden olur.
  • Plazmodyum anofel denilen dişi sivrisinekten insanlara bulaşır.
  • Plazmodyum eşeysiz üremesini (mitoz bölünme) insanda, eşeyli üremesini (mayoz bölünme ve döllenme) anofelde gerçekleştirir.


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
15 Haziran 2025 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
14 Haziran 2025 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
15 Haziran 2025 Pazar