Harita Türleri (Çeşitleri)
1. Kullanım Amaçlarına Göre Haritalar
Her haritanın hazırlanış amacı farklıdır. Değişik özellikler dikkate alınarak hazırlanan haritalar, kullanım amaçları açısından farklı isimler alır. Kullanım amacına göre haritalar genel haritalar ve tematik haritalar olarak ikiye ayrılır. Fiziki, siyasi ile beşeri ve ekonomik haritalar genel haritalara örnektir. Jeoloji veya jeomorfoloji haritaları ise tematik haritalara örnektir.
a. Fiziki Haritalar: Yeryüzü şekillerinin yükselti, eğim gibi özellikleri ve dağ, ova, plato gibi yer şekillerinin dağılışını gösteren haritalardır. Bir yerin yükseltisi ancak fiziki haritalardan bulunabilir.
b. İdari ve Siyasi Haritalar: Ülkelerin siyasi sınırlarını veya idari birimlerini (bölge, il, ilçe) gösteren haritalardır.
c. Beşeri ve Ekonomik Haritalar: Nüfus miktarını, yoğunluğunu, dağılışını ve hareketlerini (göçleri) beşeri haritalar gösterir. Tarım ürünleri, sanayi, yeraltı kaynakları, turizm değerleri olan alanların dağılışını ise ekonomik haritalar gösterir.
d. Tematik Haritalar: Belirli bir konu için özel olarak hazırlanan ve sadece konunun uzmanları veya ilgilileri tarafından kullanılan haritalardır. Belirli bir meslek grubuna hitap ederler. Jeoloji, toprak, ulaşım, orman haritaları gibi.
2. Ölçeklerine Göre Haritalar
Ölçeklerine göre haritalar üçe ayrılır.
a. Büyük Ölçekli Haritalar: Ölçekleri 1/200.000’den daha büyük olan haritalardır.
I. Planlar: Ölçeği 1/20.000’den daha büyük haritalardır. En ayrıntılı haritalar bunlardır. Şehir imar planları, kadastro uygulamaları ve yol yapımında kullanılır.
II. Topografya Haritaları: 1/20.000 — 1/200.000 arasında ölçeğe sahip haritalardır. Kara ve demir yolları ile tünel yapımında, ulaştırma ve sulama işlerinin planlanmasında topografya haritalarından yararlanılır.
b. Orta Ölçekli Haritalar: Ölçekleri 1/200.000 — 1/500.000 arasındaki haritalardır.
c. Küçük Ölçekli Haritalar: Ölçekleri 1/500.000’den daha küçük olan haritalardır. Daha çok atlas haritalarında kullanılır.
Küçük ve Büyük Ölçekli Haritaların Karşılaştırılması
Yukarıda verilen özellikler küçük ve büyük ölçekli haritalar arasında değişirken, enlem ve boylam derecesi, gerçek alan, gerçek uzunluk ve bir yerin yükselti değerleri değişmezler.
