HARF BİLGİSİ

Kulağımızla duyabildiğimiz titreşimlere ses denir. Duyduğumuz bu seslerin işaretlerle gösterilişine harf denir.

Bir dilde bulunan sesleri gösteren, belirli bir sırası ve sayısı olan harflerin tamamına alfabe denir. Türk alfabesinde 29 harf vardır.

A, B, C, Ç, D, E, F, G, Ğ, H, J, K, L, M, N, O, Ö, P, R, Ş, T, U, Ü, V, Y, Z

HARFLERİN ÖZELLİKLERİ

Dilimizde harfler ünlü (sesli) ve ünsüz (sessiz) harf olmak üzere ikiye ayrılır.
Ünlü harf: Ağzımızdan kolayca çıkan, kendi başına okunabilen harflerdir. Alfabemizde 8 tane ünlü harf vardır.

Ünlü harfler, kalın ünlüler ve ince ünlüler olmak üzere ikiye ayrılır.

Kalın Ünlüler: a, ı, o, u
İnce Ünlüler: e, i, ö, ü

Ünsüz harfler: Tek başına okunamayan, sesli harflerin yardımıyla söylenebilen harflerdir. Alfabemizde 21 tane sessiz harf vardır, (b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, l, m, n, p, r, s, ş, t, v, y, z)

Ünsüz Harflerin Özellikleri

• Türkçe sözcüklerin basında ”Ğ” harfi bulunmaz.
• Türkçe sözcüklerde iki ünsüz harf yan yana bulunmaz, trafik, spor, form vb. gibi sözcükler Türkçe değildir.
• Türkçe sözcüklerin sonunda b, c, d, g” ünsüz harfleri bulunmaz. Bunların yerine ”p, ç, t, k” ünsüzleri bulunur, kitab değil kitap
• Sonunda “p, ç, t, k” ünsüzleri bulunan bir sözcüğe, ünlü harf ile başlayan bir ek gelirse; “p, ç, t, k” harfleri “b, c, d, g” harflerine dönüşür. Sessiz harflerin bu şekilde dönüşümüne ünsüz yumuşaması denir.

Sessiz harflerin bu şekilde dönüşümüne ünsüz yumuşaması denir.

BÜYÜK ÜNLÜ UYUMU

Türkçede bir sözcüğün ilk hecesi kalın ünlü harf ile başlamışsa, diğer hecelerinde de kalın ünlü olur. İlk hecede ince ünlü harf varsa diğer hecelerdeki ünlü harfler de ince olur.

Sözcüğün heceleri arasındaki bu uyuma büyük ünlü uyumu denir.

Türkçeye başka dillerden girmiş sözcükler büyük ünlü uyumu kuralına uymaz.