Yaşadığı ülkeyi vatanı bilen, kaderini o ülkenin kaderine, mutluluğunu o ülkenin mutluluğuna bağlamış insanların bütününe halk denir. Halkçılık; halkın halktaraflndan, halk için idaresidir. Siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel alanlarda halka dayanmaktır.
Atatürk’ün halkçılık ilkesinin üç temel esası şunlardır:
1. Siyasi demokrasi (halk yönetimi)
2. Yasalar önünde eşitlik
3. Sınıf mücadelesinin reddi ve sosyal dayanışma
Halkçılık İlkesinin Özellikleri
- Hak, adalet, eşitlik, millî egemenlik, sosyal devlet, dayanışma ve demokrasi kavramlarına dayanır.
- Birleştirici ve bütünleştiricidir. Belli bir grup, kişi ya da sınıfa üstünlük tanımaz.
- Atatürk, halk ile millet kavramlarını aynı anlamda kullanmıştır. Onun halkçılık anlayışı, millî egemenliği temel almıştır. Bu durum Atatürk’ün halkçılık ilkesinin Cumhuriyetçilik ve milliyetçilik ilkelerini bütünlediğini gösterir.
- Atatürk’ün halkçılık anlayışı, sosyal adalete, sosyal güvenliğe, adaletli gelir dağılımına, toplumun yoksul kesimlerinin korunmasına ve güçlendirilmesine önem verir.
Halkçılık İlkesinin Uygulanmasının Türk Toplumuna sağladığı Yararlar
- Türk toplumunun yönetime katılma, kanunlar önünde eşit olma ve devletin imkanlarından eşit olarak yararlanma olanağı elde etmesinde rol oynamıştır.
- Millî egemenliğin tam olarak gerçekleşmesinde, demokrasi anlayışının güçlenmesinde etkili olmuştur.
- Kalkınmanın hızlanmasında, zayıf bir ekonomik mirastan bugünkü Türkiye’nin oltaya çıkmasında yarar sağlamıştır.
- Toplumda barış ortamının kurulmasını sağlamış, böylelikle millî birlik ve beraberliği güçlendirmiştir.
Halkçılık İlkesini Güçlendiren İnkılaplar ve Uygulamalar
- Millî egemenliğin uygulanması sonucunda halkın egemenlik hakkına sahip hâle gelmesi
- Kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınarak ülke yönetimine katılma hakkı verilmesi
- Herkesten gelirine göre vergi alınması
- Çiftçinin durumunu iyileştirmek amacıyla âşar vergisinin kaldırılması
- Millet Mekteplerinin açılarak okuma yazma seferberliğinin başlatılması
- Halk evlerinin kurulması
- Türk Medeni Kanunu ile sosyal alanda kadın erkek eşitliğinin sağlanması
- Soyadı Kanunu’nun çıkarılması ve “ağa, hacı, hoca, hafız, molla, bey” gibi ayrıcalık belirten unvanların kaldırılması
- Azınlıkların Türk vatandaşı sayılarak Osmanlı Döneminden kalan ayrıcalıklarına son verilmesi
- Sosyal devlet anlayışının benimsenmesi
