Doğduğumuz andan itibaren kendimizi bir grubun içinde buluruz. Yaşamımız süresince de çeşitli kurum ve gurupların içinde yer alırız. Aile ve okul bu grup ve kurumlardan bazılarıdır.

Belli amaçlar etrafında toplanmış çeşitli kurallara göre hareket eden ve karşılıklı ilişkilerde bulunan en az iki kişiden oluşan insan topluluğuna grup denir.

Gruplarda herkesin belli görevleri olur. Bunların yerine getirilmesi önemlidir. İçinde yaşadığımız gruplarda ve durumlarda üstlendiğimiz görevler farklılık gösterebilir. Bireylerin bulundukları grup içinde üstlendikleri görevlere rol denir.

Bir bireyin toplum içinde farklı rolleri olabilir. Örnek olarak Mahir evde bir çocuk, futbol takımında kaleci, okulda öğrenci rolüne sahip olabilir.

Kanunlarla belirlenen ve insanların yaşamlarını sürdürmeleri için onlara tanınan ayrıcalıklara hak denir.

Her bireyin toplum içinde düzenin sağlanması, mutlu ve huzurlu bir yaşamın devamı için üzerine düşen bir takım sorumlulukları vardır. Kişinin kendi davranışlarının sonuçlarını üstlenebilmesine veya başkalarına karşı yükümlülüklerini zamanında yerine getirmesine sorumluluk denir.

Kendimize karşı sorumluluklarımız:

• Sağlığımıza dikkat etmek
• Bedenimizi temiz tutmak
• Dengeli beslenmek
• Eşyalarımızı düzenli kullanmak
• Yemeklerden sonra dişlerimizi fırçalamak
• Kıyafetlerimizi temiz kullanmak

Ailemize karşı sorumluluklarımız:

• Ev işlerinde ailemize yardımcı olmak
• Anne ve babamıza karşı saygılı olmak
• Kardeşlerimizle iyi geçinmek
• Savurganlık yapmamak
• Kendi odamızı toparlamak
• Ailemizin gücünü aşacak isteklerde bulunmamak

Çevremize karşı sorumluluklarımız:

• Çevremizi temiz tutmak
• Çevremizi kirletenleri uyarmak
• Çevreyi güzelleştirmek için çalışmak
• Çevreyle ilgili çeşitli etkinliklere katılmak

Okuldaki sorumluluklarımız:

• Okula zamanında gidip gelmek
• Koridorlarda koşmamak
• Sınıfımızı temiz tutmak
• Okul bahçesini temiz tutmak
• Okul araç ve gereçlerini korumak
• Öğretmenimizin sözünü kesmemek, söylediklerini dinlemek

Topluma karşı sorumluluklarımız:

• Başkalarının haklarına saygılı olmak
• Hoşgörülü olmak, gerektiğinde af dilemeyi ve affetmeyi bilmek
• Başkalarının düşüncelerine saygılı olmak
• Başkalarını rahatsız etmemek
• Kimsesizlere ve yoksullara yardım etmek
• Toplu taşıma araçlarında yaşlılara ve hamile bayanlara yer vermek
• Toplu taşıma araçlarına binerken sıraya girmek

Ailemiz sevgiyle büyümemizi sağlayan yuvamızdır. Aile içinde bir takım hak ve sorumluluklarımız vardır. Aile içindeki bireylerin işbirliği içinde hareket etmeleri önemlidir. Anne ve babamızın sorumluluğu dengeli ve sağlıklı beslenmemizi sağlamaktır. Çocukların aile içindeki sorumluluğu ise odamızı toplamak, okul eşyalarımızı korumak, derslerimizi çalışmaktır.