9. Sınıf Kimya Hayattır Konu Anlatımları (2024 – 2025 Yeni Müfredat)

• 9. Sınıf Günlük Hayatta Kimya
• 9. Sınıf Kimyanın Alt Disiplinleri
• 9. Sınıf Kimya Alanında Kariyer Olanakları
• 9. Sınıf Kimyasal Maddelerin Kullanımı ve Güvenlik

---

YANICI MADDELER
Alev ve ısıya maruz kaldığında yangına neden olabilir. Deodorant ya da oda spreyi gibi. Küçük çaplı yangınların hava ) ile teması kesilmelidir. Bu maddelerden korunmak için gözlük ve eldiven kullanılmalıdır. Alkol ve aseton içeren maddelerin kaplarının üzerinde bulunur.

YAKICI MADDELER
Yapısında oksijen bulunduğundan yangın tehlikesi oluşturabilen maddeleri belirtir. Oksitleyicidir. Kolay tutuşabilen hidrojenperoksit, nitrik asit gibi maddelerin kaplarının üzerinde bulunur.

AŞINDIRICI (KOROZİF) MADDELER
Tahriş edici özellik taşıyan, canlıların dokularına zarar verici kimyasalları belirtir. Çamaşır suyu ambalajlarında vardır. Bu maddeler metal, cam ve kumaş Üzerinde aşındırıcı etkiye sahiptir. Sodyum hidroksit, sülfirik asit gibi maddelerin a kaplarının üzerinde bulunur.

TAHRİŞ EDİCİ MADDELER 
Kısa süreli veya sürekli temas sonunda deri veya solunum yollarında tahriş edici etki gösterebilir. Bu maddelerin kullanıldığı ortam havalandırılmalıdır. Ciltle temasında bol su ile yıkanmalıdır. Sodyum hipoklorit veya etil alkol gibi maddelerin kaplarında bulunur.

ZEHİRLİ (TOKSİK) MADDELER
Solunum yoluyla ya da ağız yoluyla alındığında zehirleyici (toksik) etkiye sahiptir. Bu işaretin bulunduğu kaplardaki maddeler solunmamalı, deriyle temas etmemelidir. Zehirli maddeler kansere yol açabilir. Etilamin ya da hidrojen sülfür maddelerin kaplarında bulunan işarettir.

RADYOAKTİF MADDELER
Radyoaktif maddelerin yaydığı ışınlara maruz kalan canlı bünyesinde kimyasal, fiziksel ve biyolojik değişimler meydana getirir. Bu işaretin bulunduğu bölgelerde bulunulmamalıdır..

ÇEVREYE ZARARLI MADDELER

Hava, su ve toprağa zarar verir. Özellikle suda yaşayan canlılar için zehirli (toksik) ve uzun süreli etkisi vardır. Üzerinde bu sembolün bulunduğu maddeler ile çalışıldığında atıkları doğaya bırakılmamalıdır.

KANSEROJEN MADDELER
Astım, alerji ve solunum zorluğuna yol açabilir. Kanserojendir.

PATLAYICI MADDELER

Bu maddeler ısıya, aleve, ışığa maruz kaldığında ya da düşme, devrilme ve sıkışma etkisiyle patlamaya sebep olabilir. Nitrogliserin kaplarının üzerinde bulunur.

Çözümlü Örnek Test Soruları

Soru 1:
Aşağıdaki işaretlerden hangisi bir kimyasal maddenin yanıcı olduğunu belirtir?
A) ☠ (Zehirli)
B) 🔥 (Yanıcı)
C) ☢ (Radyasyon)
D) ⚠ (Dikkat)
Çözüm: Yanıcı madde işareti 🔥 sembolüyle gösterilir.
Cevap: B

Soru 2:
Hangi güvenlik uyarı işareti cildimize zarar verebilecek bir kimyasal maddeyi ifade eder?
A) ⚛ (Biyolojik Tehlike)
B) ⚠ (Dikkat)
C) 🧪 (Tahriş Edici)
D) ☠ (Zehirli)
Çözüm: Cildimize zarar verebilecek tahriş edici maddeler 🧪 işaretiyle belirtilir.
Cevap: C

Soru 3:
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi patlayıcı maddeler için kullanılan güvenlik işaretidir?
A) ⚠ (Dikkat)
B) 💥 (Patlayıcı)
C) ☢ (Radyasyon)
D) ☠ (Zehirli)
Çözüm: Patlayıcı maddeler 💥 simgesi ile gösterilir.
Cevap: B

Soru 4:
Bir laboratuvarda kullanılan kimyasal madde, çevreye zararlı olarak etiketlenmiştir. Bu durum hangi işaretle ifade edilir?
A) ⚛ (Biyolojik Tehlike)
B) 🌍 (Çevreye Zararlı)
C) ☢ (Radyasyon)
D) 🧪 (Tahriş Edici)
Çözüm: Çevreye zararlı maddeler 🌍 sembolü ile gösterilir.
Cevap: B

Soru 5:
Aşağıdaki işaretlerden hangisi iyonlaştırıcı radyasyon riski içeren maddeleri ifade eder?
A) ☢ (Radyasyon)
B) ☠ (Zehirli)
C) 💥 (Patlayıcı)
D) 🔥 (Yanıcı)
Çözüm: Radyasyon içeren maddeler ☢ sembolü ile gösterilir.
Cevap: A

Soru 6:
Bir kimyasal madde üzerinde ☠ sembolünü görüyorsanız, bu maddeyle ilgili hangi tehlike söz konusudur?
A) Yanıcı
B) Zehirli
C) Tahriş edici
D) Patlayıcı
Çözüm: ☠ sembolü zehirli maddeleri ifade eder.
Cevap: B