Bu yazımızda 6. sınıf Fen Bilimleri dersine ait Güneş Sistemi konusunun ders notları yer almaktadır. Konu anlatımı bitirdikten sonra konu ile ilgili test çözmek için aşağıdaki bağlantıya tıklayabilirsiniz.

6. Sınıf Güneş Sistemi Testleri

6. Sınıf Güneş Sistemi Ders Notu

Güneş, Dünyamıza ışık kaynağı olan bir yıldız olmanın yanında gaz ve toz bulutundan oluşmuş bir ısı kaynağıdır. Güneş sistemi ise Güneş’in çekim etkisi altındaki 8 gezegen ve bu gezegenler uydularından oluşur. Bu gezegenlerin hepsinin uydusu yoktur.

• Elips şeklindeki yörüngeye sahip gezegenler Güneş’e farklı uzaklıkta yer alırlar.
• Güneş’e en yakın gezegen Merkür, en uzak gezegen ise Neptün’dür.
• Gezegenler, Güneş’e olan uzaklık sırasına göre aşağıdaki görselde ki gibidir.

Güneş Sistemindeki Gezegenler

İç Gezegenler (Karasal Gezegenler):

• Merkür: Güneş’e en yakın gezegendir. Küçük ve kayalıklardan oluşan Merkür’ün yüzeyi son derece sıcaktır, çünkü atmosferi neredeyse yok denecek kadar azdır.
• Venüs: Güneş’e ikinci en yakın gezegen olan Venüs, yoğun ve zehirli bir atmosfere sahiptir. Sıcaklığı nedeniyle “cehennem gezegeni” olarak bilinir.
• Dünya: Güneş Sistemi’ndeki yaşam barındıran tek gezegendir. Dünya’nın yüzeyinde sıvı halde su bulunur ve atmosferi oksijen açısından zengindir.
• Mars: Kızıl gezegen olarak bilinir. Mars’ın yüzeyi demir oksit nedeniyle kırmızımsı renktedir. Geçmişte su bulguları olduğu için bilim insanları, Mars’ta yaşamın olup olmadığını araştırmaktadır.

Dış Gezegenler (Gaz Devleri):

• Jüpiter: Güneş Sistemi’nin en büyük gezegenidir. Büyük oranda hidrojen ve helyumdan oluşan bu dev gezegenin etrafında dönen birçok uydusu vardır.
• Satürn: Halkalarıyla ünlü olan Satürn, Jüpiter gibi gazlardan oluşur. Gözle görülebilen dev halkaları, buz ve toz parçalarından meydana gelir.
• Uranüs: Ekseni etrafında yatay dönen bu gezegen, diğerlerinden farklı bir yapıya sahiptir. Yüzeyi buzlu ve soğuktur.
• Neptün: Güneş Sistemi’ndeki en uzak gezegen olan Neptün, çok güçlü rüzgarlara sahip gaz devlerinden biridir.

Venüs ve Merkür dışında tüm gezegenlerin uydusu vardır.

Cüce Gezegenler: Plüton

• Bir zamanlar gezegen olarak sınıflandırılan Plüton, artık cüce gezegen olarak biliniyor. Plüton, Güneş’ten çok uzak ve küçük bir gök cismidir. Güneş etrafında dönerken çok uzun bir yörünge izler.

Bilinmesi gereken kavramlar:

• Meteor: Gezegenler arasında yer alan boşluklarda serbestçe dolaşan taş yapılı parçalara “meteor” denir.
• Gök taşı: Uzayın herhangi bir noktasında Dünya yüzeyine düşen maddelere “gök taşı” (meteorit) denir.
• Asteroit: Mars ile Jüpiter arasında küçük gezegenler kuşağıdır.

Gezegenlerin büyüklük sıralaması

1. Jüpiter (en büyük gezegen)
2. Satürn
3. Uranüs
4. Neptün
5. Dünya
6. Venüs
7. Mars
8. Merkür

Güneş Tutulması

• Güneş, Ay ve Dünya yörüngelerinde hareketlerine devam ederken Ay yeni ay evresine geldiğinde Dünya ile Güneş arasına girer. Bu olaya Güneş tutulması denir.

• Güneş’i kısmen ya da tamamen gölgeleyen Ay, Güneş tutulması adı verilen doğa olayına neden olur.
• Güneş tutulması her ay gerçekleşmez. 2018 yılı içerisinde araştırmalar ve veriler sonucunda 3 Güneş tutulması olacağı bilgisine ulaşılmıştır.

Ay Tutulması

• Dünya’nın uydusu ay kendi ekseni etrafında dönme hareketi yaparken bazı zamanlarda Dünya’nın gölgesine girer. Bu olaya Ay tutulması denir.

• Ay dolunay evresine geldiğinde gerçekleşen Ay tutulması her ay meydana gelmez.
• 2018 yılı içerisinde araştırmalar ve veriler sonucunda 2 Ay tutulması olacağı bilgisine ulaşılmıştır.
• Ay’ın yüzeyine gelen Güneş ışınları Dünya tarafından engelleneceğinden, Ay tutulması sırasında kısa bir süre Ay Dünya’dan gözlenemez.

Çözümlü Örnek Test Soruları: Güneş Sistemi

Soru 1:
Güneş Sistemi’nin merkezinde hangi gök cismi bulunur?
a) Mars
b) Jüpiter
c) Ay
d) Güneş
Çözüm: Güneş Sistemi’nin merkezinde yer alan ana enerji kaynağı Güneş’tir. Cevap: d)

Soru 2:
Aşağıdaki gezegenlerden hangisi Güneş’e en yakın olandır?
a) Mars
b) Venüs
c) Dünya
d) Merkür
Çözüm: Merkür, Güneş’e en yakın gezegendir. Cevap: d)

Soru 3:
Güneş Sistemi’nde Dünya’nın yörüngesinde dolanan doğal uydu hangisidir?
a) Mars
b) Venüs
c) Ay
d) Jüpiter
Çözüm: Dünya’nın doğal uydusu Ay’dır. Cevap: c)

Soru 4:
Aşağıdakilerden hangisi Güneş Sistemi’ndeki en büyük gezegendir?
a) Mars
b) Venüs
c) Jüpiter
d) Uranüs
Çözüm: Jüpiter, Güneş Sistemi’ndeki en büyük gezegendir. Cevap: c)

Soru 5:
Güneş Sistemi’nde yer alan ve halkalarıyla bilinen gezegen aşağıdakilerden hangisidir?
a) Mars
b) Satürn
c) Venüs
d) Merkür
Çözüm: Halkaları en belirgin olan gezegen Satürn’dür. Cevap: b)

Soru 6:
Aşağıdaki gezegenlerden hangisi Güneş’e uzaklık sırasına göre üçüncü sıradadır?
a) Merkür
b) Mars
c) Dünya
d) Venüs
Çözüm: Güneş’e uzaklık sırasına göre üçüncü gezegen Dünya’dır. Cevap: c)

Soru 7:
Güneş Sistemi’ndeki en küçük gezegen hangisidir?
a) Mars
b) Merkür
c) Venüs
d) Neptün
Çözüm: Güneş Sistemi’ndeki en küçük gezegen Merkür’dür. Cevap: b)

Soru 8:
Aşağıdaki cisimlerden hangisi Güneş Sistemi’nde yer alan bir gök cismi değildir?
a) Asteroit
b) Güneş
c) Galaksi
d) Kuyruklu yıldız
Çözüm: Galaksi, birçok yıldız ve güneş sistemini içeren daha büyük bir yapıdır; Güneş Sistemi’nin parçası değildir. Cevap: c)

Çözümlü Sorular