Girit Sorunu ve Osmanlı — Yunan Savaşı (1897)

1890’da Giritli Rumlar yeniden isyan edince Yunanistan adayı ilhakta ısrar etmiştir. Bu durum üzerine Osmanlı Devleti Yunanistan’a savaş açmıştır. Yunan ordusu Dömeke Meydan Savaşı (1897) ile yenilgiye uğratılmış ve Yunan topraklarının bir kısmı ele geçirilmiştir. Bu gelişmeler üzerine Avrupalı devletler araya girmiş ve yapılan İstanbul Antlaşması ile Osmanlı ordusu savaşın başladığı sınırlara çekilirken Girit’e özerklik verilmiştir.

Halepa Fermanı, Osmanlı Devleti’nin İngiltere ve Rusya gibi devletlerin baskılarıyla Girit’te daha önce yapılan 1868 açılımına ek olarak taahhüt edilen ıslahatlardır. 20 Kasım 1878 tarihinde yayınlanan Ferman’ı Osmanlı Devleti adına asilerle imzalayan olağanüstü komiser statüsüyle Girit’e giden Gazi Ahmet Muhtar Paşa’dır.

Fermana göre;

Girit valisi beş yıl süreyle atanacaktı. Valinin bir yardımcısı bulunacaktı. Vali Müslüman ise yardımcısı Hristiyan, Hristiyan ise yardımcısı Müslüman olacaktı.

Girit Genel Meclisi; 49 Hristiyan, 31 Müslüman üyeden meydana gelecek, aldığı kararlar Osmanlı kanunlarına aykırı olmayacaktı.

Hristiyan kaymakamlar, Müslüman kaymakamlardan sayıca fazla olacaktı.

Girit’te Türkçenin yanında Rumca da resmi dil olarak kabul edilecekti.

Vergi gelirlerinin yarısı adanın kamu hizmetlerine harcanacak, eğer adanın geliri giderlerini karşılayamayacak olursa, devlet yardımedecekti.