• Bir yazarın yurt içinde ve yurt dışında gezip gördüğü yerlerin ilgi çekici özelliklerini anlattığı düzyazı türüdür.
• Eskiden gezi yazısına “seyahatname” adı verilmiştir. Seyahatname sözcüğü; Arapça “seyahat”, Farsça ı“name” sözcüklerinin bileşimiyle oluşmuştur. Seyahatnameler, ı“gezi hatıraları kitabı”dır.
• Geziye çıkmayı uğraş edinen kimselere “gezgin” denir Eskiden gezgine “seyyah” adı verilmiştir.

Özellikleri

• Çoğu kez kronolojik zamanlı plan uygulanır.
• Belli bir zaman sonra tarihî belge niteliği taşır.
• Daha çok gezilen yerin ilginç yönleri hakkında bilgi verilir.
• Gezi, gezme eyleminin ve bu eyle sırasındaki gözlem gücünün ürünüdür.
• Gezilen yerlerin görünümleri, insanların ırkları, dilleri, yaşayışları, gelenekleri, tarihleri, uygarlıkları, vb. anlatılır.
• Gezi yazılarında yalnız görülen ve duyulan şeyler anlatılıp hayalden doğma hiçbir olguya yer verilmediğinden, bu çeşit eserler tarih coğrafya, toplumbilim, hukuk, folklor, vb. bilimleri için yardımcı kaynakların başlıcalarındandır.
• Yazar; açıklama, öyküleme, betimleme ve tartışma gibi anlatım biçimlerinden birini veya birkaçını kullanır.
  Örnekleme, tanık gösterme, karşılaştırma gibi düşünceyi geliştirme yolları kullanılabilir.
• Gezi yazıları, sadece kuru bilgilerin yer aldığı yazılar değil, edebî bir üslup ve anlatım özelliği taşıyan yazınsal bir türdür.

İyi Bir Gezi Yazısında Yer Alması Gereken Özellikler

• Gezilip görülen yerlerin doğal yapısı tanıtılmalıdır.
• Anlatılan yerlerin gelenekleri, görenekleri, dinî inançları, ahlakî değerleri, eğlence hayatı gibi kültürel yönleri tanıtılmalıdır.
• Yazar, anlatımı, görsel ögelerle zenginleştirmelidir.
• Sosyo-ekonomik yapı incelenmelidir.
• Anlatılan yerlerin tarihî mekânları gezilmelidir.
• Görülen şeyler hakkında yoruma ve gözleme dayalı bir yazı yazılmalı ve bir sonuca ulaşılmalıdır.
• Sade, akıcı ve zevkle okunan bir anlatıma yer verilmelidir.
• Kişisel duygu ve düşüncelere yer verilmemeli, fotoğraf gerçekçiliğiyle görülen yerler anlatılmalıdır.

Gezi Yazısının Dünya Edebiyatındaki Gelişimi

• Dünya edebiyatında bu yolda eser verenlerin en ünlüleri şunlardır: Marco Polo, İbn—i Batuta. Marco Polo’nun (1254- 1324) 13.yüzyılda yayımlanmış; Anadolu ile birlikte Yakın Doğu ve Orta Asya ülkelerini kapsayan gezi izlenimlerini içeren seyahatnamesi ile tanınır. 14. yüzyılda yaşamış Arap gezgini İbni Batuta’nın (1304— 1369?) İslam dünyası (Andolu, Harezm, Horasan) gezilerini konu edinen seyahatnamesi dünya edebiyatının önemli örnekleri arasındadır.
• Gerard Nerval’in “Doğuya Yolculuk”, Joseph De Tournefort’un “Sayahatname”, Edmon da Amicis “İstanbul”, Josephus’ün “İstanbul Seyahatnamesi”, Solomon Schweigher’in “Sultanlar Kentine Yolculuk”, Kristof Colomb’un “Seyir Defterleri ve Keşif Yolculukları Günlüğü”, Goethe’nin “İtalya Yolculuğu” adlı eserleri gezi yazısının örnekleri arasındadır.