Gerçek Sayıların Köklü Gösterimleri İle Yapılan İşlemler (Köklü Sayılar) 9. Sınıf Matematik


Kategoriler: 9. Sınıf Matematik Konuları, Konu Anlatımları, Matematik
Cepokul

Köklü sayılar, bir sayının karesini, küpünü ya da herhangi bir dereceden kökünü ifade etmek için kullanılan matematiksel gösterimlerdir. Bu sayılar, özellikle rasyonel olmayan sayıların gösteriminde ve işlemlerinde büyük öneme sahiptir. Köklü sayılarla yapılan işlemler, köklerin derecelerine, kök içindeki sayılara ve sayıların çarpanlarına göre değişiklik gösterir.

Gerçek Sayıların Üslü ve Köklü Gösterimleri ile Yapılan İşlemler Konuları

Gerçek Sayıların Köklü Gösterimleri İle Yapılan İşlemler Ders Notu

Gerçek Sayıların Köklü Gösterimi

n pozitif tam sayı olmak üzere, xⁿ = a eşitliğini sağlayan x sayısına a’nın n’inci dereceden kökü denir.
şeklinde yazılır. Burada n sayısına kökün derecesi denir ve n = 2 olduğunda yazılmaz.

n = 1 ise
n = 2 ise (karekök a)
n = 3 ise (küp kök a)
n = 4 ise (dördüncü dereceden kök a)

şeklinde okunur.

Örneğin;

  • 2³ = 8 olduğundan = 2
  • 3⁴ = 81 olduğundan = 3
  • (−2)⁵ = −32 olduğundan = −2
  • (1/2)³ = 1/8 olduğundan = 1/2 olur.

Bilgi:Kökün gerçek sayı belirtmesi için, kök derecesi çift sayı ise kökün içi negatif olmamalıdır.
Örneğin,
→ gerçek sayıdır.
→ gerçek sayıdır.
→ gerçek sayıdır.
→ gerçek sayı değildir.”

Üslü ve Köklü Gösterimlerin Birbiri Cinsinden İfade Edilmesi

n ∈ Z⁺, n ≥ 2 ve a ∈ R olmak üzere,

  • n tek ise = a
  • n çift ise = |a|
    olarak kök dışına çıkarılır.

Örneğin;

  • = |3| = 3
  • = |−4| = 4
  • = |−5| = 5
  • = -2
  • = 3

Kural:

Örnek: Aşağıda verilen köklü ifadeleri üslü biçimde yazınız ve çözünüz.

Gerçek Sayıların Köklü Gösterimi Çözümlü Sorular

Köklü Gösterimlerle Toplama, Çıkarma, Çarpma, Bölme ve Kökün Kökünü Alma İşlemleri

Köklü sayılarda toplama ve çıkarma işlemi ortak çarpan parantezine alınarak yapılır.

Örnek: Aşağıdaki işlemleri inceleyin.

a)

b)

c)

Dereceleri aynı olan iki köklü sayıda çarpma ve bölme işlemi aşağıdaki gibi yapılır. Derecelerin aynı olmadığı durumda önce köklerin dereceleri eşitlenmelidir.

Kural:

Örnek: Aşağıdaki işlemleri inceleyin.

Kural:

Örnek: Aşağıdaki işlemleri inceleyin.

Köklü Gösterimlerle Toplama, Çıkarma, Çarpma, Bölme ve Kökün Kökünü Alma İşlemleri Çözümlü Sorular

Köklü Gösterimlerin Eşleniğini Bulma

Çarpımları rasyonel sayı olan iki köklü ifadeye birbirinin eşleniği denir.

Örnek: Aşağıdaki eşlenik işlemleri inceleyin.

Örnek:

Örnek:

Köklü Gösterimlerin Eşleniğini Bulma Çözümlü Sorular

Köklü Gösterimlerle Yapılan İşlemler Test Soruları ve Çözümlü Örnekler

n pozitif tam sayı olmak üzere x üzeri n = a eşitliğini sağlayan x sayısına a nın n. dereceden kökü denir. Burada n sayısına kökün derecesi denir. n sayısı 2 olduğu zaman yazılmaz ve karekök olarak ifade edilir.
Karesi pozitif x reel sayısına eşit olan iki sayıdan pozitif olanına x in pozitif karekökü, negatif olanına da negatif karekökü denir.
Çift dereceli köklerde kök içerisi negatif sayı olamaz, tanımsızdır. Tek dereceli köklerde pozitif ya da negatif olabilir.
x sayısının kuvveti ile kökün derecesi aynı olduğu zaman kuvvetin tek ya da çift olmasına bakılır. Kuvvet tek ise sonuç x'e , çift ise x in mutlak değerine eşittir.
çift dereceden köklü ifadelerin toplamı sıfıra eşit ise tüm köklü ifadeler sıfıra eşittir.
Sayının kuvveti kök dışına ya da içine yazılabilir sonuç değişmez.
Köklü sayılarda toplama ya da çıkarma işlemi ortak paranteze alınarak yapılır.
Dereceleri aynı olan köklü ifadeler çarpılırken ya da bölünürken ortak kökte işlem yapılır. Eğer dereceler eşit değil ise öncelikle dereceler eşitlenmelidir.
Köklü ifadelerde paydanın rasyonel yapılabilmesi için kesir paydanın eşleniği ile genişletilmelidir.

n , 1 den büyük pozitif tam sayı olmak üzere, x üzeri n = a denklemini sağlayan x sayısına, a nın n. dereceden kökü denir. Çarpımları rasyonel sayı olan iki reel sayıdan her birine diğerinin eşleniği denir.
Bu videoda; Köklü ifadelerin tanımı, Köklü ifadelerin özellikleri, Eşlenik ifadeler, Sonsuz kökler
konuları anlatılmaktadır.
Köklü ifadeler konusu ygs matematik ve kpss matematik sınavlarına karşımıza çıkabilir. Aşağıda konuya ait konu anlatımları mevcuttur. Konu anlatımı videosu sayfanın en altında bulunmaktadır.

Köklü sayılar, matematikte geniş kullanım alanına sahiptir ve özellikle karmaşık işlemlerde sadeleştirme, çarpma, bölme ve toplama gibi temel işlemler kök derecelerine ve kök içindeki sayılara göre düzenlenir. Köklü ifadelerin işlem kurallarını öğrenmek, matematiksel problemlerin çözümünde önemli bir beceridir.


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
5 Haziran 2022 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
18 Haziran 2022 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
19 Haziran 2022 Pazar