Genel Çekim Kanunlarının Uygulamaları Fizik Ayt
1. Yerin Çekim İvmesinin Bulunuşu:
Kütlesi sabit olan bir gezegenin yüzeyindeki bir cisme uyguladığı çekim kuvveti, çekim kanununa göre bu cismin kütlesi ile orantılıdır. Cisme uygulanan çekim kuvveti cismin ağırlık kuvvetine eşittir.
* Gezegenin yüzeyindeki çekim ivmesi maksimumdur. Yüzeyden uzaklaşıldıkça çekim alanı azalır.
* Yerin merkezine gidildikçe çekim ivmesi yer yarıçapı ile orantılı olarak azalır ve merkezde sıfır olur.
Buna göre yer merkezinden uzaklaşıldıkça çekim ivmesinin nasıl değiştiğini şekildeki gibi çizebiliriz. Dünya kutuplardan basık olduğu için kutuplarda bir cismin ağırlığı artar Ekvatorda ise azalır. Ayrıca yarıçap değişiminin merkezkaç kuvvetine de etkisi vardır. Merkezkaç kuvveti sıfır olup ekvatorda ise en büyüktür.
5. Bağlanma Enerjisi:
Dünyanın çevresinde bilimsel, askeri ve haberleşme amaçlı uyduların belli bir yörüngede dolandıkları bilinmektedir. Bu uyduların yörüngelerine yerleştirilmeleri enerji ilişkileri ile açıklanabilir.
6. Kurtulma Enerji
Dünyadaki bir cisim yukarı atıldığında önce yavaşlar, anlık olarak durur, ve geri döner. Teorik olarak cisim atıldıktan sonra geri dönemeyeceği bir ilk hız değeri vardır. Bu değere kurtulma hızı ve kurtulma hızı ile atılan bir cismin atıldığı kinetik enerjiye de kurtulma enerjisi denir.
Dünya kendi ekseni etrafında dönmemiş olsaydı cismin ağırlığı G = mg olurdu. Fakat Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesinden dolayı cisimlere merkezkaç kuvveti etki eder.
Bu durumda cisimlerin ağırlıkları kendi değerlerinden daha küçük değer alır. m kütleli cismi Dünya’nın merkezine birleştiren yarıçap vektörü ekvator düzlemiyle yaptığı a açısına enlem açısı denir. Dönme ekseninden r kadar uzaklıktaki m kütleli cisme etki eden merkezkaç kuvveti,