Fransız İhtilali’nin Osmanlı’ya Etkileri

Çok uluslu toplum yapısına sahip Osmanlı İmparatorluğu Fransız İhtilal fikirlerinden olumsuz etkilenmiştir. Cumhuriyetçiliği ve özgürlükçülüğü savunan kimi kitaplar azınlık dillerine ve Türkçeye tercüme edilerek Osmanlı ülkesinde yayılma alanı bulmuş ve bu durumu “Azınlık haklarını bahane ederek” batılı devletler Osmanlı’nın iç işlerine karışma fırsatına dönüştürmüşlerdir.

Osmanlı tebaasından Sırplar ilk isyan eden azınlık iken 1812 Bükreş Antlaşması ile ayrıcalıklar elde etmiş, 1829 Edirne Antlaşması ile özerklik ve 1878 Berlin Antlaşması ile Osmanlı’dan bağımsızlık elde etmiştir. 1821’de çıkan Mora İsyanı sonrası Osmanlı tebaasından Rumlar 1829 Edirne Antlaşması ile bağımsızlık elde eden ilk azınlık olarak Yunanistan Devleti’ni kurmuştur.

Osmanlı tebaasından Rumların isyanını Rusya, İngiltere ve Fransa fiilen desteklemiş, 1827 Navarin olayında Osmanlı donanmasını yakılmasını sağlamışlardır.

Osmanlı Devleti içişlerine karışılmasını önlemek için XIX. yüzyılda Batılı düşünce ve yönetim anlayışlarını Osmanlı’ya kazandırmaya çalışmıştır. Bu doğrultuda izlenen döneme ilişkin politikaya Osmanlıcılık denir.

Osmanlı Devleti siyasal varlığını korumak ve sürdürmek, toprak ve devlet bütünlüğünü korumak, batılı devletlerin iç işlerine karışmasını önlemek amacıyla “batılı düşünce ve yönetim anlayışlarını Osmanlı’ya kazandırmak” doğrultusunda kişi haklarını, eşitlik ve adalet esaslarını gözetmeye yönelik siyasi ve hukuki alanlarda düzenlemelere (Islahatlara) yer vermiştir. Bu doğrultuda 1839’da Tanzimat Fermanı, 1856’da Islahat Fermanı, 1876’da Kanun-i esasi’nin kabulü ve Meşrutiyet’in ilanı gibi düzenlemeleri önemsemiştir.