FRANSA’YA TANINAN KAPİTÜLASYONLAR VE OSMANLI EKONOMİSİ

Osmanlı Devleti Fatih Dönemi’nde Venedik’e, Kanuni Dönemi’nde Fransa’ya, III. Murat Dönemi’nde İngiltere’ye, I. Ahmet Dönemi’nde Hollanda’ya III. Ahmet Dönemi’nde Avusturya’ya I. Abdülhamit Dönemi’nde Rusya’ya kapitülasyon hakkı tanımıştır.

1740’tan itibaren Fransa’ya tanınan kapitülasyonlar sürekli hale getirilmiştir. Bunun nedeni 1739 Belgrat Antlaşması’nın imzalanmasında Fransa’nın gösterdiği arabuluculuktur. Fransa’ya tanınan ayrıcalık daha sonra kapitülasyon hakkı olan tüm devletlere tanınmıştır. Artık bu devletler Osmanlı liman ve pazarlarını çok düşük gümrük vergileri ödeyerek kullanabileceklerdi.

Hızla sanayileşen Avrupalıların seri üretime geçmelerinin de etkisiyle Osmanlı Devleti hızla bu devletlerin ekonomik hegemonyası yani baskısı altında kalmaya başlamıştır. Yabancı tüccarların zenginleşmesine zıt olarak Osmanlı üreticileri, esnaf ve tüccarları bu durumdan oldukça olumsuz etkilenmeye başlamışlardır.