Fiilde Anlam

Fiiller anlam özelliklerine göre üç grupta incelenirler:

1. İş (kılış) Fiilleri: Öznenin kendi isteğiyle gerçekleşen ve gerçekleşmesi için bir nesneye ihtiyaç duyulan fiillerdir. İş fiilinin gerçekleşebilmesi için mutlaka bir nesneye ihtiyaç duyulur. Örneğin, “oku-” fiilinin gerçekleşebilmesi için okunacak bir kitap, gazete veya dergi gerekir. ”Yıka-” fiilinin gerçekleşebilmesi için mutlaka yıkanacak bir nesne gerekir.

Bir fiilin iş fiili olduğunu anlamanın en kolay yolu fiilden önce “onu” kelimesini getirmektir. Fiilden önce “onu” kelimesini getirebiliyorsak fiil, iş fiilidir.

2. Oluş Fiilleri: Öznenin isteği dışında zamana bağlı olarak kendiliğinden gerçekleşen fiillerdir.

3. Durum Fiilleri: Öznenin devamlılık gösteren bir durumunu anlatan fiillerdir. Durum fiillerinde süreklilik söz konusu olduğu için durum fiilinin bitmesi için başka bir durum fiilin başlaması gerekir.

Örnek: “sula-, eğlen-, ekşi-, sus-, çöz-“

Yukarıdaki fiillerden anlamları bakımından ikişerli grup oluşturulunca hangi fiil dışta kalır?

A) Sula-   B) Eğlen-    C) Ekşi-   D) Sus-

çözüm: “Sula- ve çöz-” fiilleri başına “onu” kelimesini getirebildiğimiz için iş fiilidir. “Eğlen- ve sus-” fiilleri durum fiilidir. “Ekşi-” fiili oluş fiilidir. Cevap: C

Sıra Sende:

Aşağıdaki altı çizili fiillerden hangisi anlam bakımından diğerlerinden farklıdır?

A) Canı sıkılınca odasını topladı.
B) Babam kardeşime çok sinirlenmiş.
C) Genç kızın kızıl saçları rüzgarda dağılmış.
D) Dün başlayan yağmur bugün durdu.