İstanbul’un Fethi ve Sonuçları

İstanbul’un Fethi (1453)

İstanbul’un Fethi Sebepleri

• İstanbul’un Asya’yı Avrupa’ya, Karadeniz’i ise Akdeniz’e bağlayan bir konumda bulunması
• Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü sağlayarak Rumeli fetihlerini kalıcı hâle getirmek istemesi
• Bizans’ın şehzadeleri kışkırtarak taht kavgalarına neden olması
• Bizans’ın Hristiyan dünyasını kışkırtıp Haçlı Seferi’ne zemin hazırlaması
• Anadolu ve Rumeli arasındaki askeri geçişin kolaylaştırılmaya çalışılması
• Osmanlı Devleti’nin Boğazlardan ve Karadeniz’den gelen ticaret yollarını ele geçirmek istemesi
• Osmanlı Devleti’nin İpek Yolu’nun Avrupa’ya açılan koluna sahip olmaya çalışması
• Hz. Muhammed’in hadis-i şerifine nail olunmak istenmesi
• İstanbul’un Ortodoks dünyasının merkezi konumunda olması

İstanbul’un Fethi için Yapılan Hazırlıklar

• Karadeniz’den gelebilecek yardımları engellemek için Anadolu Hisarı’nın karşısına Rumeli Hisarı (Boğazkesen) inşa edilmiştir.
• Avrupalı devletlerin olası saldırısına karşı Balkanlara askeri kuvvetler gönderilmiştir.
• Silivri ve Vize kaleleri alınmıştır.
• Şahi adı verilen büyük toplar döktürülmüştür.
• Rumların “şehirler alan” ismini verdikleri kuşatma kuleleri yapılmıştır.
• 400 parçalık donanma oluşturulmuştur.
• Aşırtma gülleler atacak havan topları imal edilmiştir.
• Macar, Sırp, Venedik ve Karamanoğulları ile saldırmazlık antlaşmaları imzalanmıştır.
• Humbaracı Ocağı kurulmuştur.

Bizans’ın Aldığı Tedbiler

• Cenevizliler ve adalardan paralı askerler toplamıştır.
• Haliç’in girişine zincir çekmiştir.
• Grejuva silahını daha da geliştirmiştir.
• Katolik Kilisesi ile birleşmeyi kabul etmiştir.
• Kale surlarını tamir etmiştir.
• Erzak ve mühimmat depolarını takviye etmiştir.
• Avrupalı devletlerden yardım istemiştir.

İstanbul’un Fethi

6 Nisan 1453’de başlayan kuşatma 29 Mayıs 1453’de İstanbul’un fethiyle sonuçlanmıştır. Ramanos Kapısı’ndan içeri giren Fatih ve Osmanlılar şehrin yeni sahipleri olmuştur.

Dünya Tarihi Açısından İstanbul’un Fethinin Sonuçları

• Orta Çağ sona ererken Yeni Çağ başlamıştır.
• Kuzey ve Doğu Avrupa’dan gelen ticaret yolları ile Karadeniz ve Akdeniz arasındaki suyollarının denetimi Osmanlıların eline geçmiştir.
• Ticaret yollarının Osmanlıların eline geçmesi Avrupalıları Coğrafi Keşiflere yöneltmiştir.
• İstanbul’un fethiyle kale ve surların top gülleleriyle yıkılabileceğinin anlaşılması Avrupa’da feodalitenin zayıflamasına ve mutlak krallıkların güçlenmesine zemin hazırlamıştır.
• Bizanslı edebiyat, şair ve bilginlerin İtalya’ya giderek antikite çalışmalarına girişmeleri Rönesans’ın başlamasına neden olmuştur.
• Avrupalı devletler ilk defa İstanbul’da sürekli elçilikler açmaya başlamıştır.
• Fener Rum Patrikhanesi ve Ortodokslar Osmanlı himayesine alınarak Avrupa Hristiyan birliğinin kurulması engellenmiştir.

Türk ve İslam Dünyası Açısından İstanbul’un Fethinin Sonuçları

• Kuruluş sürecini tamamlayan Osmanlı Devleti Yükselme Dönemi’ne girmiştir.
• Anadolu ve Avrupa’daki topraklarını birleştiren Osmanlı Devleti toprak bütünlüğünü sağlamıştır.
• İslam dünyasında sevinçle karşılanan fetih “Feth-i Mübin” olarak isimlendirilmiştir.
• Fetihten sonra başkent yapılan İstanbul Osmanlı Devleti’nin son başkenti olmuştur.
• İpek Yolu’nun önemli bir bölümü Türklerin eline geçmiştir.
• Fetihten sonra Fatih Sultan Mehmet kendisini Roma
• İmparatorluğu’nun tek varisi sayarak “Kayser-i Rum” (Roma Kayseri) unvanını kullanmıştır.
• İstanbul’un fethi ile birlikte Fatih, “Sultan’ul-Berreyn ve Hakan’ul-Bahreyn” (İki kıta ile iki denizin hâkimi) olarak anılmaya başlanmıştır.
• Ortodoks tebaaya, örfi alanda Bizans hukuku uygulanarak fetih öncesindeki kuralların devam etmesi sağlanmıştır.

Feth-i Mübin

Hakkı, bâtılın tahakkümünden kurtaran veya birbirine zıt olan hak ile batılın karışıklığını ayırarak hakkı galip kılan fetih ve zafere verilen isimdir.