İnsanı diğer canlılardan ayırt eden başlıca özelliği “konuşan ve düşünen” bir canlı olmasıdır. Konuşmak da düşünmek de dil aracılığıyla gerçekleşen bir etkinliktir. Bu bakımdan dil, insan türünün ayrıcalıklı bir özelliğidir. Dil, insanlara son derece karmaşık ve kudretli bir sembolik iletişim aracı sağlamıştır. Hayvanlar, yiyeceğin nerede olduğu veya tehlikeli bir durumun varlığı gibi belirli temel mesajları kendi hemcinslerine iletebilir. Ancak iletişim, hayvanlar için kullanıldığında, diğer hayvanlar için anlam ifade eden sinyaller verme demek olur. Bunlar havlama, ötme, kabarma gibi mesajlardır. Hayvanların mesajı ne kadar karmaşık ve ilgi çekici de olsa bile dile bağlı olarak geliştirilmiş insan iletişimiyle karşılaştırıldığında son derece basit kalır. Dil ile insan hem kendisi hem de kendi dışındaki insanlarla ve diğer varlık alanlarıyla ilişki kurar. Dil sayesinde insan, bilgi biriktirir ve bu bilgileri yeni kuşaklara aktarır. Bu bilgi birikimi sayesinde insan kültür ve uygarlığı yaratmıştır.
Dil olmasaydı bilgi biriktirme imkânı olmayacaktı; bilgi birikimi olmasaydı kültür ve uygarlıktan yoksun olacaktık. Bir anlamda yaban hayatı yaşamaya mahkûm olacaktık. Bu bakımdan dil, insan olmanın ön koşuludur. Konuşmak ve düşünmek, dil aracılığıyla gerçekleşmektedir. Ancak dil sadece bir araç da değildir. Dil felsefesinin kurucusu W. Von Humboldfa göre dil, olmuş bitmiş bir şey, bir ürün değil, sürekli oluşum halindeki bir etkinliktir.
Her birey ve her kuşak ona yeni bir şey katar. Bir topluluğun dili, o topluluğun yaptıklarının, yarattıklarının, tembelliklerinin bir ifadesidir. Dil, bir insanın ve bir ulusun aynasıdır. Leibniz”in ifadesiyle de “dil, zihnin aynasıdır.”
Örneğin, “bilim adamı, iş adamı” sözcükleri kadınların bilim ve iş dünyasında pek de hesaba katılacak bir faktör olmadığını ima etmektedir. Bu nedenle de, “bilim adamı, iş adamı” sözcükleri giderek yerini “bilim insanı” ve “iş kadını” sözcüklerine bırakıyor. Whorf’un kuramına göre dildeki bu değişim, düşünce sistemlerimizde kadın imajını da değiştirecektir.
