Toplumsal Yasalar

Toplumsal yasalar, toplumun oluşumu, gelişimi ve değişimiyle ilgili temel kurallardır. Bu kurallar, olaylar arasındaki neden-sonuç ilişkilerini açıklayarak toplumsal düzeni anlamaya yardımcı olur. Örneğin, adaletin olmadığı bir toplumda birlik ve beraberlik bozulur, huzur ortamı zarar görür.
Sanayileşmenin etkisiyle şehirler büyürken, kırsal alanlardan şehirlere göç artar. Bu durum, kırsal bölgelerde nüfus azalmasına, şehirlerde ise nüfus yoğunluğunun hızla artmasına yol açar.

Toplumsal Yasalar Şunları İçerir:

• Toplumdaki olaylar arasındaki neden-sonuç ilişkilerini açıklar.
• Toplumların gelişimi, değişimi ve geri kalmışlık süreçlerini ele alır.
• Toplumsal yasalar, fiziksel ve biyolojik yasalar gibi kesin ve değişmez değildir.
• Bazı yönleriyle evrensel bir nitelik taşır.

Toplumsal Yasalarla İlgili Ayetler

• “Onlar yeryüzünde gezip kendilerinden öncekilerin sonunun nasıl olduğuna bakmazlar mı?…” (Fâtır Suresi, 44. ayet)
• “(Öyle) Bir fitneden sakının ki aranızdan yalnız haksızlık edenlere erişmekle kalmaz (hepinize erişir)…” (Enfâl Suresi, 25. ayet)
• “Her toplumun (belirli) bir eceli vardır. Ecelleri geldiğinde onu ne bir an erteleyebilirler ne de bir an öne alabilirler.” (A’râf Suresi, 34. ayet)

Sünnetullah

Kur’an’da toplumsal yasalar, “sünnetullah” kavramıyla ifade edilmiştir. Sünnetullah, Allah’ın kainatta koymuş olduğu değişmez düzeni ve kuralları ifade eder. Toplumlar bu düzenin bir parçası olarak belli kurallara tabidir ve bu kuralların ihlali, toplumda huzur ve düzenin bozulmasına neden olur. Konu bir ayette şu şekilde belirtilmiştir:

• “…Sen Allah’ın yasasında (sünnetullahta) hiçbir değişiklik bulamazsın. Sen Allah’ın yasasında asla bir sapma da göremezsin.” (Fâtır Suresi, 43. ayet)

Toplumsal Yasaların Özellikleri

• Gelir adaletsizliğinin olduğu toplumlarda yoksulluk hızla artar.
• Adaletin hakim olduğu toplumlarda birlik ve beraberlik sağlanır.
• Haksızlıkların yaygın olduğu toplumlarda huzur ve barış ortamı bozulur.
• Sanayileşmiş toplumlarda refah seviyesi genellikle daha yüksektir.
• Geri kalmış toplumlarda çocuk ölümleri gibi temel sorunlar daha fazla görülür.
• Yoksul toplumlarda sağlık ve eğitim hizmetlerine erişim sınırlıdır.

Bu özellikler, toplumların refah ve huzur içinde gelişmesi için adaletin, eşitliğin ve insani değerlerin ne kadar önemli olduğunu ortaya koyar.

 

---

Çözümlü Örnek Test Soruları: Evrendeki Toplumsal Yasalar, Ayetler ve Örnekler

1. Kur’an-ı Kerim’de Allah’ın insanlar arasında adaleti sağlamasını istediği belirtilmiştir. Aşağıdaki ayetlerden hangisi bu konuyla ilgilidir?
   A) “Allah, adaleti, iyiliği ve akrabaya yardım etmeyi emreder.” (Nahl Suresi 90. Ayet)
   B) “Her canlı ölümü tadacaktır.” (Ali İmran Suresi 185. Ayet)
   C) “Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?” (Zümer Suresi 9. Ayet)
   D) “İnsan için ancak çalıştığı vardır.” (Necm Suresi 39. Ayet)
   Cevap: A
   Çözüm: Nahl Suresi 90. Ayet, Allah’ın insanlar arasında adaleti ve iyiliği emrettiğini açıkça belirtir.
2. Kur’an’da insanlar için belirlenen toplumsal yasaların değişmez olduğu vurgulanmıştır. Bu durum aşağıdaki ayetlerden hangisinde ifade edilmiştir?
   A) “Güneş ve Ay bir hesap iledir.” (Rahman Suresi 5. Ayet)
   B) “Biz bir toplumu değiştirmek istemedikçe, onlar kendilerini değiştirmez.” (Rad Suresi 11. Ayet)
   C) “Hiçbir günahkar başkasının günahını yüklenmez.” (Enam Suresi 164. Ayet)
   D) “Kim zerre kadar hayır işlerse onu görür.” (Zilzal Suresi 7. Ayet)
   Cevap: B
   Çözüm: Rad Suresi 11. Ayet, toplumsal yasaların değişmezliğini ve insanların kendi çabasıyla değişim gösterebileceğini ifade eder.
3. İslam’da infak (Allah yolunda harcama) toplumsal dayanışmayı artıran bir ibadet olarak görülür. Aşağıdaki ayetlerden hangisi infakla ilişkilidir?
   A) “İyilikte ve takvada yardımlaşın.” (Maide Suresi 2. Ayet)
   B) “Mallarınızdan Allah yolunda harcayın.” (Bakara Suresi 195. Ayet)
   C) “İnsan için ancak çalıştığı vardır.” (Necm Suresi 39. Ayet)
   D) “Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?” (Zümer Suresi 9. Ayet)
   Cevap: B
   Çözüm: Bakara Suresi 195. Ayet, Allah yolunda harcamayı teşvik eder ve toplumsal yardımlaşmanın önemini vurgular.
4. Evrendeki düzen, Allah’ın yarattığı değişmez yasalara dayalıdır. Aşağıdaki ayetlerden hangisi bu duruma örnek olarak gösterilebilir?
   A) “Göklerin ve yerin yaratılışında gece ile gündüzün birbiri ardınca gelişinde akıl sahipleri için deliller vardır.” (Ali İmran Suresi 190. Ayet)
   B) “Kim zerre kadar kötülük işlerse onu görür.” (Zilzal Suresi 8. Ayet)
   C) “Her canlı ölümü tadacaktır.” (Ali İmran Suresi 185. Ayet)
   D) “Biz yeryüzünde sağlam dağlar yarattık.” (Enbiya Suresi 31. Ayet)
   Cevap: A
   Çözüm: Ali İmran Suresi 190. Ayet, evrendeki düzenin Allah’ın yaratmış olduğu yasalarla sürdüğünü açıklar.
5. İnsanların özgür iradelerine sahip oldukları ve yaptıklarından sorumlu tutulacakları ifade edilmiştir. Bu durum aşağıdaki ayetlerden hangisinde açıklanır?
   A) “Kim zerre kadar hayır işlerse onu görür.” (Zilzal Suresi 7. Ayet)
   B) “Hiçbir günahkar başkasının günahını yüklenmez.” (Enam Suresi 164. Ayet)
   C) “Biz, her insanın kaderini kendi çabasına bağlı kıldık.” (İsra Suresi 13. Ayet)
   D) “İyilikte ve takvada yardımlaşın.” (Maide Suresi 2. Ayet)
   Cevap: C
   Çözüm: İsra Suresi 13. Ayet, insanların özgür iradesi ve sorumluluğuna vurgu yapar.

Örnekler:

I. “Onlar yeryüzünde gezip kendilerinden öncekilerin sonunun nasıl olduğuna bakmazlar mı?…” (Fâtır Suresi, 44. ayet)
II. “Allah bütün canlıları sudan yaratmıştır. Kimi karnı üzerinde sürünür, kimi iki ayakla yürür, kimi dört ayakla yürür. Allah dilediğini yaratır, Allah şüphesiz her şeye Kadir’dir.” (Hicr Suresi, 45. ayet)
III. “Onlara bir delil de gecedir ki biz ondan gündüzü sıyırıp çekeriz de birden karanlığa gömülürler. Güneş de (bir delildir onlara), akar gider yörüngesinde. İşte bu çok güçlü ve her şeyi bilen Allah’ın yaratmasıdır…” (Yâsîn Suresi, 37-40. ayetler)

Bu ayetler sırasıyla aşağıda verilen yasalardan hangisiyle ilgilidir?

A) Toplumsal – Biyolojik – Fiziksel
B) Fiziksel – Toplumsal – Biyolojik
C) Biyolojik – Fiziksel – Toplumsal
D) Toplumsal — Fiziksel – Biyolojik

Ayetleri incelediğimizde birinci ayet geçmiş toplumların sonlarıyla ilgili olduğu için toplumsal yasalarla ilgilidir. İkinci ayet canlıların yaratılmasıyla ilgili olduğu için biyolojik yasalarla ilgilidir. Üçüncü ayet ise Gezegenlerin işleyişiyle Cevap:A

---

Sünnetullah, Allah’ın kainata (evren) koymuş olduğu yasalara denir Ancak, Kur’an-ı Kerim’de Allah’ın evrene koymuş olduğu yasalardan biri de “Sünnetullah” kavramıyla ifade edilmektedir.

Kur’an’ı Kerim’de “Sünnetullah” kavramıyla dile getirilen evrensel yasa aşağıdakilerden hangisidir.)

A) Fiziksel yasalar
B) Toplumsal yaslar
C) Biyolojik yasalar
D) Kimyasal yasalar

Kur’an’ı Kerim’de sünnetullah kavramıyla ifade edilen yasa toplumsal yasadır. Cevap:B

---

“Bir toplum kendinde olan özelliklerini değiştirmedikçe Allah da o toplumda bulunanları değiştirmez.” (Rad Suresi, 11)

Bu ayet hangi evrensel yasaya örnektir?

A) Toplumsal Yasa
B) Biyolojik Yasa )
C) Kimyasal Yasa
D) Fiziksel Yasa

Cevap A seçeneğidir.