Vatandaş:
Aynı toprak üzerinde yaşayan ve aynı devlete vatandaşlık bağı ile bağlı olan kişiye denir.

• Vatandaş, haklarını bilmeli ve bu hakları savunabilmelidir. Bireyler, vatandaşlık konusundaki bilgi ve bilinç düzeyine sahip olmalı, hak arama özgürlüğünü kullanabilmelidir.
• Vatandaşlar, toplumsal sorunlara duyarlı, siyasal ve hukuki konularda kendini geliştirmiş olmalı ve bu konularda doğru bilgiyle hareket edebilmelidir.

Etkin Vatandaş:
Haklarını ve sorumluluklarını bilen, bunlara göre hareket eden kişidir.

• Etkin vatandaş, haklarını savunur ve toplumsal, siyasi, ekonomik sorunlara duyarlı olur. Bu sorunların çözümüne katkıda bulunmayı amaçlar.
• Etkin vatandaş, aynı zamanda bireylerin siyasal süreçlere katılımını teşvik ederek demokrasiyi destekler. Toplumsal eşitsizlikler ve adaletsizlikler karşısında mücadele eder, daha adil bir toplumun oluşmasına katkı sağlar.

Etkin Vatandaşın Özellikleri:

• Haklarını bilir ve savunur.
• Sorumluluklarının farkındadır.
• Başkalarının haklarına saygı gösterir.
• Sorunlarını hak ve özgürlükler doğrultusunda çözer.
• Toplumsal sorunların çözümüne katkı sağlar.
• Bireysel ve kültürel farklılıklara saygılıdır.
• Toplumsal düzene ve yasalara uyar.
• Doğal kaynakları etkin kullanır, çevreyi korur.
• Sosyal sorumluluk projelerinde yer alır.
• Üretim yaparak ekonomiye katkıda bulunur.
• Vergisini düzenli öder, oy kullanır.
• Çevreyi kirletici ve zararlı faaliyetlerden kaçınır.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. Soru:
Bir vatandaşın, yaşadığı çevreyi daha iyi hale getirmek için belediyeye önerilerde bulunması hangi etkin vatandaşlık özelliğiyle ilgilidir?

a) Sorumluluk sahibi olma
b) İtaatkar olma
c) Kendi ihtiyaçlarını düşünme
d) Yalnızca kendi hakkını savunma

Çözüm: Etkin bir vatandaş, yaşadığı çevrenin iyileşmesine katkı sağlar ve bu yönde önerilerde bulunur. Bu da sorumluluk sahibi olma özelliği ile ilgilidir.
Cevap: a) Sorumluluk sahibi olma

2. Soru:
Aşağıdakilerden hangisi etkin bir vatandaşın yapması gereken davranışlardan biridir?

a) Sadece kendisi için çalışmak
b) Toplumun sorunlarına duyarsız kalmak
c) Başkalarının haklarına saygı göstermek
d) Başkalarına karşı saygısız davranmak

Çözüm: Etkin bir vatandaş, başkalarının haklarına saygı gösterir ve toplumun iyiliği için çalışır. Diğer seçenekler etkin vatandaşlık davranışlarıyla bağdaşmaz.
Cevap: c) Başkalarının haklarına saygı göstermek

3. Soru:
Etkin bir vatandaş, aşağıdaki haklardan hangisini kullanarak demokratik katılım sağlar?

a) Tatil yapma
b) Oy kullanma
c) Seyahat etme
d) Oyun oynama

Çözüm: Demokratik katılımın en önemli araçlarından biri oy kullanma hakkıdır. Vatandaşlar, seçimlerde oy kullanarak ülkenin yönetimine katılırlar.
Cevap: b) Oy kullanma

4. Soru:
Bir kişinin, çevresindeki toplumsal olaylara duyarlı olması ve bu olaylara çözüm üretmeye çalışması hangi vatandaşlık özelliğiyle ilgilidir?

a) Umursamazlık
b) Duyarlılık
c) Bencillik
d) Tembellik

Çözüm: Etkin vatandaş, toplumsal olaylara karşı duyarlı olup, çözüm yolları arayan kişidir.
Cevap: b) Duyarlılık

5. Soru:
Aşağıdakilerden hangisi etkin bir vatandaşın sorumluluklarından biridir?

a) Vergi vermemek
b) Kendi çıkarlarını her zaman ön planda tutmak
c) Toplumun refahını düşünmek
d) Kurallara uymamak

Çözüm: Etkin bir vatandaş, toplumun refahını ve iyiliğini gözetir. Kendi çıkarlarını ön planda tutmak ya da kurallara uymamak etkin vatandaşlıkla bağdaşmaz.
Cevap: c) Toplumun refahını düşünmek

6. Soru:
Etkin bir vatandaş, aşağıdaki davranışlardan hangisini yaparsa topluma katkıda bulunmuş olur?

a) Çevresini kirletmek
b) Trafik kurallarına uymamak
c) Yardım kampanyalarına katılmak
d) Komşularıyla kavga etmek

Çözüm: Yardım kampanyalarına katılmak, toplumun iyiliğine katkı sağlar ve etkin vatandaşlık davranışıdır. Diğer seçenekler olumsuz davranışlardır.
Cevap: c) Yardım kampanyalarına katılmak

7. Soru:
Etkin vatandaşlar, toplumun karar alma süreçlerine nasıl katılırlar?

a) Sadece kendi ihtiyaçlarını düşünerek
b) Oy kullanarak ve görüşlerini bildirerek
c) Toplumdan uzak durarak
d) Hiçbir şekilde katılım göstermeyerek

Çözüm: Etkin vatandaşlar, oy kullanarak ve görüşlerini bildirerek toplumun karar alma süreçlerine katılırlar. Bu, demokratik katılımın önemli bir parçasıdır.
Cevap: b) Oy kullanarak ve görüşlerini bildirerek