Canlılar, eşeysiz üreme ile kendileriyle aynı genetik bilgiye sahip yavrular meydana getirirler. Eşeysiz üremede tek atanın bulunması yeterlidir. Bu canlının eşey organının olması zorunlu değildir. Ökaryot hücreli canlılarda eşeysiz üremenin temelini mitoz bölünme oluşturur.

Bu olay sırasında,
– DNA, kendini eşler.
– DNA, iki yavru hücreye eşit olarak dağıtılır.
– Sonuçta genetik materyali ana hücreyle aynı olan yavru hücreler oluşur.

STRATEJİ: Bazı omurgasız hayvanlar, algler ve gelişmiş yapılı bazı bitkiler eşeysiz çoğalabilir.

Eşeysiz üremenin avantajları şunlardır.

• Canlının hızlı çoğalıp yayılmasını sağlar.
• Çevre koşulları çok fazla değişken değilse canlının bu koşullarda uyumunu sağlar.
• Bir eşe ihtiyaç duymadan yeni bireyler meydana getirebilir.

BİTKİLERDE EŞEYSİZ ÜREMENİN ÖNEMİ

• Bazı bitkilerde hem eşeyli hem de eşeysiz üreme gerçekleşebilir. Bu durum özellikle tarımda etkilidir. Çilek, hurma vb. bitkiler eşeyli ve eşeysiz yolla çoğalabilir.
• Bir su bitkisi olan Elodea cadensis eşeysiz yolla üreyebilir. Bu bitkinin kırılmamış sürgünleri bir yere tutunup büyüyerek akvaryumlarda kolayca yayılır.
• Bitkilerde gerçekleşen eşeysiz üremenin neden olduğu olumsuzluklarda vardır.
• Ayrık otu, verem otu gibi bitkiler eşeysiz üreme ile hızla çoğalarak tarım bitkilerine zarar verirler.
• Cladopera glomenata adı verilen tatlı sularda yaşayan alg türü fosfatla kirlenmiş dere ve göllerde eşeysiz üreme ile çoğalabilir.

Eşeysiz üreme çeşitleri şunlardır:

• İkiye bölünme
• Tomurcuklanma
• Rejenerasyon
• Sporla üreme
• Vejetatif üreme