Benzetmeci Tiyatro

Yaşamın dolaysız olarak yansıtılması gerektiğini savunan, dramatik tiyatro özelliklerine ve kapalı oyun biçimi tekniğine dayalı tiyatro türüdür.

Benzetmeci tiyatro Aristotelesçi tiyatronun mimesis (taklit) anlayışına, eyleme, öykünmeye dayanır; burada gerçeklik, benzetmeyle verilmeye çalışılır; yaşamın dolayımsız olarak yansıtılması söz konusudur.

Benzetmeci tiyatro, kapalı oyun biçimine dayanır.

e) Göstermeci Tiyatro

Gerçek yaşamın gösterilmesine dayanan, belirli yabancılaştırma etmenleriyle izleyiciyi oyun dışında tutan, oyunun akışına kaptırmayan, yaşam ile oyun arasında özdeşlik kurmayan tiyatro türüdür.

En belirgin özelliği dramatik tiyatroya karşıt olması ve açık oyun biçimi tekniği ile oynanmasıdır.

Epik tiyatro, göstermeci tiyatronun en önemli örneğidir.

f) Epik Tiyatro

Benzetmeci nitelikteki dramatik tiyatroya karşıt olarak Bertolt Brecht tarafından ortaya konulan, seyirciyi sahnede gösterilenlerden eleştirel sonuçlar çıkarmaya yönelten tiyatro türüdür.

Bertolt Brecht’in “halkçı tiyatro” olarak adlandırdığı ve Marksist ideolojiye dayanan epik tiyatro, sahneyi bir rejimin propaganda aracı gibi kullanmıştır.

Epik tiyatronun amacı, temsil sırasında, seyircinin oyuna fazla kapılmasını, seyrederken “büyülenmesini” (Marksçı deyişle afyonlanmasını) önlemektir.

Seyirciye, gördüğü şeyin gerçek değil bir oyun olduğu temsil sırasında sık sık hatırlatılarak daldığı tiyatro düşünden ayılması istenilir. Bunu sağlamak bakımından olayın akışı sık sık kesilerek, tekerlemeler, rakslar, güldürmeceler ve oyuna ait nutku andıran açıklamalar konulur.

Pankartlar üzerine “Dalgaya düşmeyin bu bir oyundur.” gibi şeyler yazılır.

Entrikaların içyüzü ve meselâ piyeste faziletli görünen birinin alçak yanları durup dururken izah edilir.

Epik tiyatronun temsilcileri arasında Alman yazar Bertolt Brecht, Fransa’ya yerleşmiş Kafkaslı Arthur Adamov, İsviçreli yazarlar M. Frisch ve Fredrich Dürrenmatt vardır.

Türk edebiyatında Haldun Taner, 1964’te oynanan Keşanlı Ali Destanı ile ilk epik tiyatro örneğini vermiştir. Vasıf Öngören de epik tiyatro örnekleri vermiştir.