ENERJİ KAYNAKLARI
- Petrol, doğalgaz ve kömür yenilenemeyen doğal kaynaklardır.
- Dünya enerji gereksiniminin % 83’ünü petrol, doğalgaz ve kömürden sağlar.
- %17’si ise hidroelektrik, nükleer enerji, bitki ve hayvan atıkları, rüzgar ve güneş enerjisinden karşılanır.
- Enerji kaynakları geçmişten günümüze her dönemde farklı etkileri olmuştur.
- Gelecekte tükenebilen enerji kaynaklarının yerini tükenmeyen temiz ve masrafsız alternatif enerji kaynakları alacaktır.
Nükleer Enerji
- Nükleer enerjinin kaynağı radyoaktif mineraller oluşturur. (Uranyum-toryum)
- Nükleer enerji elektrik üretiminde, tıpta, ulaşımda, askeriyede kullanılır.
- Özellikle gelişmiş ülkeler tarafından yoğun olarak kullanılır.
- Japonya, Almanya, Çin, ABD, Rusya, İngiltere, İsveç, Fransa, Hindistan, Ukrayna gibi.
- Fransa’da tüketilen enerjinin %70’den fazlası nükleer enerjiden temin edilir.
- Nükleer enerjisinde radyasyon sızıntısı olursa etkisi geniş bir çevreyi etkiler ve ayrıca etkisi uzun yıllar sürer.
- 1986 yılında Ukrayna’nın çernobil santralinde meydana gelen patlama sonucu çok sayıda insan hayatını kaybetmiştir.
- Ülkemizde Çernobil’in etkileri Karadeniz kıyılarına da yayılmıştır. O yıl üretilen çay ve fındık denize dökülmüştür. Bir çok çocuk sakat doğmuştur, etkileri günümüzde de hala devam etmektedir.
Alternatif Enerji Kaynakları
- Fosil yakıtların yerini alması
- Temiz ve masrafsız enerji kaynağı olması
- Dünya enerji üretiminin %5’i yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanmaktadır.
Güneş Enerjisi
- Temiz ve masrafsız bir enerji kaynağıdır.
- Bulutluluk, enlem, bakı güneş enerjisi üzerinde etkilidir.
- Enerji potansiyeli güneşlenme süresiyle paralellik gösterir.
- Isıtmada, elektrik enerjisi elde etmede kullanılır.
Biyo Enerji
Biyo Kütle: Organik maddelerin enerji kaynağı olarak kullanılmasıdır
- Odun, karbonhidratlı bitkiler, elyaf bitkileri, yağ ,tohum bitkileri, protein bitkileri ve bitkisel atıklar
- Şehir ve sanayi atıkları ile hayvansal atıklar
Biyo Gaz: Organik atıkların havasız ortamda birikmesi sonucunda ortaya çıkan renksiz, kokusuz, hafif ve parlak, mavi bir alevle yanan gazdır.
- Çin, Almanya, Hindistan ve Brezilya’da yoğundur.
Biyo Dizel: Kolza, ayçiçeği, soya, aspir gibi yağlı tohum bitkilerindeki yağlardan ve hayvansal yağlardan elde edilir.
- Evsel kızartma yağları da biyodizel ham maddesi olarak kullanılır.
- Biyo dizel petrol kökenli dizelle karıştırılarak yakıt olarak kullanılır.
Hidrojen Enerji
- Hidrojen enerjisi, yakıtlar içerisinde çevresel olarak en temiz olanıdır.
- Yenilenebilir bir enerji kaynağıdır.
- Yakıt ve elektrik üretiminde kullanılır.
- Uzay mekiği ve roketlerde yakıt olarak kullanılır.
- Gaz ve sıvı olarak depolanabildiği için uzun mesafelere taşınabilir.
Rüzgar Enerjisi
- En eski enerji kaynaklarından biridir.
- Fosil yakıtlarla etkisini yitirmiş fakat alternatif enerji kaynaklarıyla yeniden önemi artmıştır.
Jeotermal Enerji
- Yer kabuğunun derinliklerinde birikmiş olan ısının oluşturduğu enerjidir.
- Fay hatlarının yaygın olduğu bölgelerde ısıtmada, sanayide, tarımda ve elektrik üretiminde yararlanılmaktadır.
- Dünyada özellikle İzlanda, Yeni Zellanda ve ABD’de jeotermal enerjisinden yoğun olarak yararlanılmaktadır.
Dalga Enerjisi
- Temiz enerji türlerinden biridir.
- Masrafsız bir enerji türüdür.
- Dünyanın elektrik ihtiyacının %13’ünü karşılar.
- Okyanusa kıyısı olan yerlerde enerji elde edilir.
Gel-Git Enerjisi
- Dünyada Fransa’da, Rusya’da Çin’de ve Kanada’da kullanılır.
- Okyanusa kıyısı olan ülkelerde gelgit enerjisi potansiyeli fazladır.
Hidroelektrik Enerjisi
- Akarsular üzerine kurulan barajlardan elde edilir.
- Kurulabilmesi için akarsu vadisinin eğimi fazla akımının (debi) fazla olması beklenir.
- Hidroelektrik santralleri biriktirmeli (baraj) ve biriktirmesiz (nehir santrali) olmak üzere ikiye ayrılır.